Hakaret, bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat edilen ya da sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına yapılan saldırıyı ifade eden ceza hukuku anlamında suç teşkil eden eylemdir. Hakaret fiili temelinde ceza hukuku alanında suç teşkil etmekle birlikte, haksız fiil sorumluluğu çerçevesinde özel hukuk alanında tazminat sorumluluğunu gündeme getirebilecek bir eylemdir.
Hakaret suçu Türk Ceza Kanunu’nun 125-131. maddeleri arasında düzenlenmiş ve bu suç yüz yüze, iletişim araçlarıyla, ses kaydı yoluyla, görüntü vasıtasıyla, aleni şekilde yahut da mağdurun gıyabında veya basın yayın organları vasıtasıyla işlenebilmektedir. Hakaret eyleminin mağdurun bulunmadığı bir ortamda (gıyabında) meydana gelmesi halinde suç oluşturabilmesi için fiilin en az üç kişinin duyabileceği şekilde ve ortamda gerçekleşmesi gerekmektedir.
Hakaret Davasına İlişkin Kanuni Düzenlemeler
Hakaret suçu, kişinin şeref ve haysiyetine yönelik yapılan onur kırıcı söz ve davranışları kapsamakta, soruşturma ve kovuşturması mağdurun şikayetine tabidir. Bu açıdan hareket suçundan cumhuriyet savcılığı re’sen harekete geçmez, suçun mağduru olan kişi veya kişilerin savcılığa yapacakları başvuru ile birlikte soruşturma ve kovuşturma aşamalarına geçilmektedir. Hakaret suçu şikayete tabi suçlar arasında yer aldığından ötürü söz konusu hakaretten mağdurun haberinin olmaması halinde zamanaşımı süresi işlememektedir. Yargılama süreci mağdurun şikayeti ile başlayacak ve bu süreçte suçu işlediği iddiasında bulunulan failin bulunması, gerçekleştirilen fiilin suç teşkil ettiğinin belirlenmesi ve söz konusu eylemin fail tarafından gerçekleştirildiğinin ispat edilmesi gerekmektedir.
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 125 hakaret suçunu tanımlamış ve gerçekleştirilen eylemlere verilecek olan cezaları düzenlemiştir. Buna göre; bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil ya da olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Fiilin mağdura yönelik olarak sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıda belirtilen cezaya hükmolunacaktır.
Hakaret suçunun nitelikli unsuru 125.maddenin 3.fıkrasında bentler halinde açıklanmış olup, bu hususlar cezayı artıran nedenler olarak düzenlenmiştir. Hakaret suçunda cezayı artıran nedenler şunlardır:
işlenmesi durumlarında, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz. Hakaretin aleni şekilde işlenmesi durumunda ceza altıda biri oranında artırılır. Kurul halinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden ötürü hakaret edilmesi durumunda ilgili suç, kurul üyelerine karşı işlenmiş sayılacaktır. Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi halinde verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
Cumhurbaşkanına Hakaret
Cumhurbaşkanına hakaret suçu Türk Ceza Kanunu’nun 299.maddesinde düzenlenmiş ve cumhurbaşkanına hakaret eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır şeklinde ifade bulmuştur. Suçun alenen işlenmesi halinde altıda biri oranında verilecek cezada artırım gerçekleşecektir. Cumhurbaşkanına hakaret suçundan dolayı kovuşturma yapılması Adalet Bakanlığının iznine tabi tutulmuştur.
Hakaret Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Hakaret suçlarında kamu görevlisine görevinden dolayı gerçekleştirilen suçlar hariç olmak üzere suçun soruşturma ve kovuşturması mağdurun şikayetine tabidir. 5235 sayılı kanunun 10. ve 14. maddesi çerçevesinde içerdiği cezanın üst sınırı iki yıl olan suçlara bakma görevi (TCK m.125 - Hakaret Suçu), nitelikli halleri de dahil olmak üzere görevli mahkeme Sulh Ceza Hakimliğidir. Ancak uygulamada görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.
Hakaret davası istisnai hükümler saklı kalmak koşuluyla soruşturma ve kovuşturması suçtan zarar gören kişilerin şikayetine tabi bir suçtan kaynaklandığından dolayı ilgililerin hak kaybına uğramamaları adına uzman bir avukat vasıtasıyla süreci takip etmeleri hukuki açıdan sıkıntı yaşamamaları adına tavsiye edilmektedir. Proaktif Hukuk ceza davalarında profesyonel yaklaşım tarzıyla müvekkiller açısından doğmuş veya doğabilecek sorunların en kısa sürede ve en hızlı şekilde çözümü adına danışmanlık hizmeti sunmakta ve soruşturma ve kovuşturma aşamalarında dava takibini gerçekleştirmektedir.
