İş Kazası Nedir ve Şartları Nelerdir?
İş kazası için öğretide ve Yargıtay’ca şu tanım kabul edilmiştir: “İşçinin, işverenin hakimiyeti altında bulunduğu sırada, onun için ifa ettiği işten veya iş dolayısıyla dış bir sebeple aniden meydana gelen bir olay sonucu uğramış olduğu kazadır.” Bu tanımımızın ışığında iş kazasını, meslek hastalığından ayırın en önemli özelliğinin aniden meydana gelmesi olduğunu görebiliriz. Aniden oluştan kasıt bir defalık bir oluştur. Yani çok kısa sürede olması gerektiği anlaşılmamalıdır. Diğer önemli olan durum ise, iş kazasının illa ki iş yerinde gerçekleşmesi gerekmediğidir. Yargıtay bu hususta, iş kazasının gerçekleşmesi için iş yerinde olmasa dahi işverenin emri ve hakimiyeti altında olmasını yeterli görmektedir. Ve diğer en önemli iş kazası şartı, aniden meydana gelen kazayla, doğmuş olan zarar arasında illiyet bağının bulunmasıdır.
İş Kazasının Doğuşuyla Yapılması Gerekenler
İş kazasıyla birlikte tarafların bir takım yükümlülükleri doğmaktadır. Bu yükümlülüklerin sıhhatli şekilde tespiti için yapılması zorunlu olan işlemler vardır. Bu işlemler:
-İş yeri kaza raporunun düzenlenmesi ve bu rapora iki şahidin imzalatılması.
-Kazanın bağlı bulunan kolluk birimine bildirilmesi.
-İş kazasının, bağlı bulunan Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi.
Bu işlemlerin yapılması zorunludur. Eğer yapılmazsa taraflar hakkında tahkikat başlatılır.
İş Kazası Nedeniyle Maddi Tazminat Davası
İş kazası nedeniyle cismani zarara uğrayan işçi veya ölüm halinde işçi yakınları Türk Borçlar Kanununu ilgili maddesine dayanarak maddi tazminat talebinde bulunabilmektedir.
Bu tazminat talepleri ölüm haline veya bedensel zarar haline göre değişmektedir.
Ölüm halinde;
-Cenaze ve defin masrafları
-Destekten yoksun kalanların bundan dolayı uğradıkları zararlar.
-Tedavi süreci varsa eğer tedavi masrafları.
Bedensel zarar halinde:
-Tedavi giderleri.
-Kazanç kaybı.
-Çalışma gücünün yitirilmesinden veya azalmasından doğan kayıplar.
-Ekonomik geleceğin riske girmesinden dolayı doğan zararlar.
İlgili kalemler ölüm halinde iş kazasını geçiren işçinin yakınları tarafından, bedensel zararlar halinde işçinin kendisi tarafından talep edilebilecektir.
İş Kazası Nedeniyle Destekten Yoksun Kalma Tazminatı
Bu tazminat kaleminin talebinde önemli olan iki şart bulunmaktadır. Bunlar;
Bu tazminat kalemine, vefat eden işçinin eşi, çocukları ve ispat etmek kaydıyla bakmakla yükümlü olduğu akrabalık bağı olmayan üçüncü kişiler başvurabilir.
İş Kazası Nedeniyle Manevi Tazminat
İş kazası nedeniyle manevi tazminat talep edebilmenin dayanağı Türk Borçlar Kanunumuzun 57. maddesinde haksız fiil ayrımında düzenlenen manevi tazminat başlığıdır. Bu madde, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün bozulması durumunda, olayın özellikleri göz önünde tutularak bedensel bütünlüğü bozulan kimseye uygun bir zarar tazmini veya ölüm halinde ölenin yakınlarına uygun bir miktar para ödenmesini öngörmüştür.
İş kazasıyla nedeniyle manevi tazminat talep etmek niyetinde olan zarar gören veya ölenin yakınları için birtakım şartlar vardır. Bu şartlar;
Ölenin yakınlarının tazminat talebinde bulunabilmesi adına Yargıtay 1997 sayılı bir kararında “Cismani zarar vücut bütünlüğüne karşı ika edilen zarar olup bu kavrama ruhsal bütünlük de dahil olmakla doğrudan zarara uğrayanın eş ve çocuklarının ruhsal sağlığını şok geçirecek derecede ağır biçimde bozulup tedavi olmak zorunda kalmaları durumunda, illiyet bağı gerçekleşmiş sayılır” diyerek durumu netleştirmeye çalışmıştır
.İş Kazası Nedeniyle Tazminat Talebinde Zamanaşımı
Zamanaşımı, iş kazasının gerçekleştiği günden itibaren 2 yıl, herhalde 10 yıllık süreye tabidir.
Görevli Mahkeme
İş kazası nedeniyle açılacak maddi ve manevi tazminat davalarında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir.
Yetkili Mahkeme
İş kazası nedeniyle açılacak olan maddi ve manevi tazminat davalarında yetkili mahkeme, haksız fiilin gerçekleştiği yer mahkemesidir. Bu davalar, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir.
