Kiralık İşyerinin Tahliyesi Ne Demektir?
Konut ve çatılı işyeri kiralamaları ile ilgili kaideler borçlara kanununda düzenlenmiştir.Kanun metinlerine baktığımızda kiraya veren şahıs ile kiracının haklarına yer vermektedir. İşyeri sahibi olan istediği zaman kiracısını çıkaramayacağı gibi; kiracı eğer ki kira borcunu ödemiyorsa, işyeri sahibi de kiracı olan kişiden tahliyesini isteme hakkına sahip olacaktır.
Çatılı işyeri kiralarında kiracı olan taraf,belirli süreli sözleşmesinin süresinin bitiminden en az onbeş gün önce bildirimde bulunmaz ise sözleşme aynı koşullar varlığında bir yıl için uzatılmış sayılacaktır.
Kiraya veren taraf, sözleşme süresi bitti diyerek sözleşmeyi sona erdiremeyecektir.Ancak ki on yıllık uzama süresi bitiminde kiraya veren taraf, bu süreyi takip eden her uzama yılının sonundan itibaren en az üç ay önce bildirimde bulunmak şartıyla, herhangi bir sebep göstermeden de sözleşmeye son verebilir.
Belirsiz süreli kira sözleşmesi varsa, kiracı taraf her zaman, kiraya veren kişi ise kiranın başlangıcından on yıl geçmesiyle birlikte, genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilecektir.Genel hükümlere baktığımızda fesih hakkının kullanılabileceği hallerde, kiraya veren yahut kiracı sözleşmeyi sona erdirebilecektir.
Kiraya Verenin İşyeri Kira Sözleşmesini(Tahliye) Dava Yolu İle Sona Erdirmesi İşlemi?
1. Kiralananı kişinin kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut ya da işyeri gereksinimi nedeniyle kullanma zorunluluğu bulunuyorsa;
2. Kiralanan yerin yeniden inşası veya imarı amacıyla esaslı onarımı, genişletilmesi ya da değiştirilmesi gerekiyor ve bu işler sırasında kiralananın kullanımı imkansız olacak şekilde ise,, belirli süreli sözleşme varlığında sözleşme süresinin sonunda, belirsiz süreli sözleşmelerde kiraya ilişkin genel hükümler çerçevesinde fesih dönemine ve fesih bildirimi için belirtilen sürelere uyularak belirlenecek tarihten itibaren başlayarak bir ay içinde açacağı dava ile sona erdirebilecektir.
Kiralanan yeri sonradan edinen kişi, onu kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu kişiler için konut veya işyeri gereksinimi nedeniyle kullanma mecburiyeti varsa, kirayı edinme tarihinden başlayarak bir ay içinde durumu kiracıya yazılı şekilde bildirmek şartıyla,kira sözleşmesini altı ay sonra açacağı davayla sona erdirebilir.
Kiracı, kiralanan işyerinin teslim edilmesinden sonra, kiraya veren kişiye karşı, kiralanan işyerini belli bir tarihte boşaltmayı yazılı olarak kabul ettiği hâlde boşaltmamış ise, kiraya veren kişi,kira sözleşmesini bu tarihten itibaren yani yazılı olarak belirlenen tarihten itibaren bir ay içinde icraya başvurabilir veya dava açarak sona erdirebilir.
Kiracının, bir yıldan kısa süreli kira sözleşmesi varsa kira süresi içinde; bir yıl ve daha uzun süreli kira sözleşmesi varsa ise bir kira yılı veya bir kira yılını aşan sürede kira bedelini ödemediği için kendisine yazılı olarak iki haklı ihtarda bulunulmuş ise kiraya veren kişi kira süresinin bittiği ve bir yıldan uzun süreli kiralarda ise ihtarların yapıldığı kira yılının bitiminden başlayarak bir ay içinde, dava yoluyla kira sözleşmesini sona erdirebilecektir.
Kiraya veren kişi, en geç davanın açılması için belirtilen sürede dava açacağını kiracıya yazılı şekilde bildirmiş ise dava açma süresi bir kira yılı için uzamış olacaktır.Dava yolu ile kira sözleşmesinin sona ermesine ilişkin hükümler, kiracı aleyhine değiştirilemez.
İşyeri Tahliyesinde Yetkili Mahkeme Neresidir?
İşyeri tahliye davası, Sulh hukuk mahkemelerinde görülür.Sulh mahkemeleri dava konusunun değerine bakılmaksızın; kiralanan taşınmazlar için, ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrı tutulmak olmak üzere, kira ilişkisinden doğacak alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılmış olan davaları görürler.
İşyerinin Yeniden Kiralanma Yasağı Ne Demektir?
Kiraya veren kişi, gereksinim gereği kiralananın boşaltılmasını sağladığı durumda, haklı bir sebep olmaksızın, kiralanan yeri üç yıl geçmedikçe eski kiracısından başka kimseye kiralayamayacaktır.
Yeniden inşa ve imar nedeniyle boşaltılması sağlanan taşınmaz, eski hali şeklinde, haklı neden olmaksızın üç yıllık bir süre geçmedikçe başkasına kiralanamaz.
Eski kiracının, yeniden inşası gerçekleştirilen taşınmazlar için, yeni durumu ve yeni kira bedeli ile kiralama konusunda öncelik hakkı var olacaktır.
