634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kat mülkiye ile ilgili uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmak için oluşturulmuş bir mevzuattır. Ancak uyuşmazlıkların çözümünde Kat Mülkiyeti Kanununun esas alınabilmesi için ana taşınmazın kat mülkiyetine geçmiş olması gerekmektedir. Ana taşınmazın kat mülkiyeti kanununa tabi olup kat maliklerinde bu kanunun belirttiği hak ve sorumlulukların doğabilmesi için kat malikleri arasında kat mülkiyetine geçiş sözleşmesi hazırlanıp bu sözleşmenin tapuya tescili gerekmektedir.
Kat mülkiyetine geçtiği tapuda tescil edilen ana taşınmaz ile ilgili çıkabilecek ve çözümü Kat Mülkiyeti Kanununda yer alan uyuşmazlıklar:
Kat mülkiyetine tabi veya kat irtifakına tabi ana taşınmazlarda ortaklığın giderilmesi yani izale-i şuyu davalarında ön satım alım hakkı ile ilgili çıkacak uyuşmazlıklar.
Kat mülkiyeti sözleşmesi ile kat mülkiyeti kurulan taşınmazlarda kat maliklerinin kanunca tespit edilmiş hak ve borçlarına aykırılık oluşturan durumlarda çıkan uyuşmazlıklar. Kat maliklerinin buradaki borçları genellikle ana taşınmazın bakımı, korunması ve genel giderlerinde ortaya çıkmaktadır. Ve kat malikleri bu borçların ifasında çatışma yaşayabilmektedirler.
Ana taşınmazın bakımı için toplanan aidatlarda bu aidatı ödemeyen kat malikleri kurulu üyesi için borcunu ödemesine yönelik zorlayıcı yaptırımların uygulanmasında çıkan uyuşmazlıklar.
Kat Mülkiyeti Kanunu madde 24’te sayılan apartmanda açılması yasak olan iş yerlerinin açılması ve açılmasına oy birliği ile müsaade edilen iş yerlerinin açılmasında yaşanan uyuşmazlıklar.
Kat Mülkiyeti Kanununca oluşturulan ana taşınmazın yönetim planının oluşturulması, toplantı zamanları, alınan kararlara itiraz ile ilgili çıkacak uyuşmazlıklar.
Kat malikleri kurulunda alınan kararlara hakimin müdahelesini isteyen tarafın bu meseleyi mahkeme önüne taşıyarak çıkardığı uyuşmazlıklar.
Ana taşınmazın duvarın kaplayan reklam afişleri için kat malikleri arasında çıkan uyuşmazlıklar.
Yukarıda sayılan bu uyuşmazlıkların çözümü için dava yoluna başvurulabileceği gibi, hukukun uyuşmazlığı önleyici kurumu olan hukuk danışmanlığı müessesesinden de yararlanılabilir. Bu yararlanma sayesinde mahkeme sürecinin zorluğu yaşanmadan ihtilaflar bertaraf edilebilir. Özellikle site gibi toplu yapıların yönetiminin zorluğu ve kat malikleri sayısının fazlalığı tarafların artmasına ve uyuşmazlık çıkma ihtimalini artırmaktadır. Bunun içindir ki siteler için hukuki danışmanlk almak yer yer zorunlu olabilmektedir. Ancak yinede uyuşmazlığın mahkeme önüne taşınması engellenemeyebilir. O yüzdendir ki tarafların kat mülkiyei mevzuatına hakim avukatların eşliğinde süreci yönetmeleri gerekmektedir.
Kat mülkiyeti ile ilgili uyuşmazlıklar sulh hukuk mahkemelerinde çözüme kavuşturulacaktır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu dava yolunda yargılama usulü olarak yazılı yargılama usulünü esas olarak belirlemiş olup bu usul iki aşamalı davacı ve davalı için karşılıklı dilekçe yazılması gerektiğini söylemektedir. Ancak 6100 sayılı HMK diğer bir yargılama usulü olarak basit yargılama usulünü öngörmüştür. Basit yargılama usulü tek aşamalı bir dilekçeleşmeyi öngörerek dava sürecini kısaltan bir yargılama usulüdür.
HMK 316 hangi basit yargılama usulüne bağlı dava işleri sıralamış olup sulh hukuk mahkemesinde görülecek olan dava ve işler de HMK madde 316 f.1/a ‘da belirtildiği üzere basit yargılama usulünde görülecektir. Diğer bir deyişle kat mülkiyeti kanunu ile ilgili uyuşmazlıkların çözümü basit yargılama usulüne tabi olacağından normal yargılama usulüne göre daha kısa sürecek ve daha çabuk sonuç alınabilecektir.
1983 yılında verilen, Yargıtay kararı ile kesinleşen duruma göre Kat Mülkiyeti Kanundan doğan uyuşmazlıklarda çözüm yeri yani görevli mahkeme sulh hukuk mahkemeleri olacaktır.
İlgili uyuşmazlığa bakacak olan sulh hukuk mahkemesinin yetkilisi ana taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Yani ana taşınmazda kat mülkiyetinden doğan bir uyuşmazlık ana taşınmazın bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesinde açılacak bir dava ile çözüme kavuşturulacaktır.
