Patent Nedir
Patent, herhangi bir alanda buluş konusu olan ürünün buluşun sahibine belirli bir süreyle sınırlı olarak tekel hakkı sağlayan ve bu amaçla ürünün üretilmesi, kullanılması, satılması veya ithal edilmesi hakkını veren belgeyi ifade etmektedir. Günümüzde neredeyse buluşu yapılmış olan her şey patent koruması kapsamında değerlendirilmektedir. Bu açıdan buluşu yapılan bir ürün, sistem ya da ağın tüm hakları patent sahibine ait olur ve ondan izinsiz olarak kullanılamaz.
Proaktif Hukuk ve Danışmanlık Bürosu, işletmelerin fikri ve sınai mülkiyet hukuku alanında ihtiyaç duydukları marka, patent, tescil, yazılım, ticari sır ve telif hakkı başta olmak üzere daha birçok konuda müvekkillerine hizmet sunmaktadır. Patent alınmasının hukuki bilgi ve birikimin önem taşıdığı bir süreç olmasından dolayı alanında uzman avukatlarla temsil sağlanması bu konuda dikkat edilmesi gereken bir husustur. Bu amaçla büromuz avukatları Türk Patent Enstitüsüne başvuru sürecinden başlayarak, patent tescili yapılması ve müvekkile karşı yapılacak patent tescili itirazında hukuki süreci takip ederek olumlu sonuca ulaşmayı taahhüt etmektedir.
Patent Alma Süreci ve Koşulları
Patent veya faydalı model alınması süreci başvuru öncesi yenilik sorgulamasından başlayarak başvurunun yapılması, bu süreçte evrak yazışmalarının gerçekleştirilmesi ve tescil belgesinin alınarak yıllık yenilemelerin yapılmasını içermektedir. Sahibi tarafından tescil isteminde bulunulacak bir buluşun patentinin alınabilmesi için bir takım şartları taşıması gerekmektedir. Bu şartlar öncelikle;
-Buluşun yenilik içermesi
-Buluş konusu ürünün bilinen tekniği ve durumu aşması
-Buluşun bilim ve sanayiye uygulanabilir nitelikte olması
Patent Verilemeyecek Ürün ya da Unsurlar
-Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar,
-Edebiyat ve sanat eserleri,
-Yazılımlar,
-Genel ahlaka ve kamu düzenine aykırılık teşkil eden buluşlar,
-Keşifler ve matematik teorileri,
-İnsan vücuduna uygulanabilecek cerrahi tedavi yöntemleri,
-Bitki veya hayvan türlerinin biyolojik olarak çoğaltılması ile ilgili buluşlar,
511 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca koruma talebi dışındadır ve bu nitelikteki unsurlara patent verilmez.
Patent Başvurusu
Bir buluşun patent başvurusunun olumlu sonuçlanabilmesi açısından gerekli hususların başında, uzmanlar tarafından yenilik araştırmasının yapılması gelmektedir. Hakkında yenilik araştırması yapılan buluş, başvuru aşamasında koruma amaç ve stratejisine göre farklılık gösterebilir.
Patent başvurusu koruma sistemine göre aşağıdaki şekilde yapılabilir:
1. Ulusal Patent Başvurusu: Yalnızca başvuru yapılan ülkede geçerlilik kazanmaktadır. Başvuru yapıldığı tarih dikkate alınarak 12 ay içerisinde uluslararası patent başvurusu yapılabilmesi için öncelikle başvuru hakkı tanınır.
2. Avrupa Patent Ofisi: Bu merci tarafından yapılacak olan tescil ulusal patent başvurusuna eş değerdir. Burada başvuru sahibi koruma talebinde bulunduğu ülkeleri seçerek, gerekli maliyetin yatırılmasıyla başvurusunu tamamlamaktadır.
Patent Başvurusu için Gerekli Belgeler
Patent başvuru işleminin tamamlanması ve geçerlilik kazanması için bir takım belgelerin Türk Patent Enstitüsüne teslim edilmesi gerekmektedir. Başvuru için gerekli belgeler;
-Başvuru dilekçesi
-Buluş konusunu açıklayan yazı
-Buluş için koruma istenen teknik özellikler
-Buluşa ait teknik çizimler
-Başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge
-Buluşun özeti
Patent Çeşitleri
Buluşların Türkiye’de 3 çeşit sistemle korunabileceğini belirtebiliriz. Patent koruma sistemleri;
-İncelemeli Patent Sistemi; bir araştırma raporuna dayanılarak verilen sistemdir. Bu sisteme göre patenti alınan ürüne 20 yıl koruma sağlanabilir ancak koruma süresi uzatılamaz.
-İncelemesiz Patent Sistemi; buluş sahibine 7 yıllık bir koruma süresi tanıyan sistemdir. Buluş sahibi ve ilgili 3. kişiler tarafından 7 yıllık sürenin bitiminden önce inceleme talebinde bulunulabilir. İnceleme raporunun olumlu olması durumunda başvuru tarihi esas alınarak 20 yıl koruma süresi ve incelemeli patent belgesi verilebilir.
-Faydalı Model; diğer modellere nazaran az masrafla ve daha hızlı sürede alınabilen patent sistemidir. Faydalı model başvurusu yayınlandıktan sonra 3 ay içerisinde üçüncü kişiler itirazda bulunabilir. Alınan patentin koruma süresi 10 yıldır ve bu süre uzatılamaz.
Patent Hakkının İhlali Sayılan Haller
-Buluş sahibinin izni olmaksızın ürünün tamamen veya kısmen üretilmesi ve taklit edilmesi,
-Taklit edilen ürünlerin piyasaya sürülmesi ve ticari amaçla pazarlanması,
-Akde dayalı lisans haklarını sahibinin izni dışında genişletmek yahut da bu hakları 3. kişilere devretmek,
-Patent hakkının ihlalini doğuran veya doğurabilecek olan fiillere iştirak etmek,
-Ürünün yapılışına ilişkin usule yönelik patent alınmışsa, bunun ardından benzer ürünler meydana getirilmesi patent ihlalini doğurmaz. Aksini iddia eden ispatla yükümlü tutulur.
Patent Hakkının İhlali Durumunda Patent Sahibinin Açabileceği Davalar ve Talepleri
-Patent sahibi bu hakka tecavüz halinde tecavüz fiillerinin durdurulması talebinde bulunabilir,
-Mahkemeden alacağı İhtiyati Tedbir kararıyla doğmuş veya doğabilecek zararların önlenmesi ve tazmini talebinde bulunabilir,
-Patent tecavüzünün giderilmesi talep edilebilir,
-Maddi ve manevi tazminat davası açılabilir,
-Gelecekte elde edilebilecek kazançtan dolayı yoksun kalma tazminatı talep edilebilir,
-Elde edilen mahkeme kararının- masrafları tecavüz edenden karşılanarak- kamuoyuna ilanı talep edilebilir.
