Pazarlamacılık Sözleşmesinin Tanımı ve Kurulması
Pazarlamacılık sözleşmesi, bir ticari işletme sahibi işverenin hesabına ve işletmesinin dışında, sürekli nitelikte her türlü işlemin yapılması noktasında aracılık etmeyi veya aralarında yazılı anlaşma varsa, anlaşmada belirtilen işlemleri yapmayı, işverenin de buna karşılık ücret ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. Sözleşmeler hukuku, kurulması, içeriğinin hazırlanması ve tarafların sonradan karşılaşabilecekleri hukuki sorunları ele alan bir hukuk dalıdır. Kapsam ve içerik açısından taraf iradelerinin sınırsız şekilde öne çıktığı ve sözleşmelerin taraflar açısından sıkıntı yaratma ihtimalinin yüksek olduğu bu alanda sözleşmeler hukuku alanında uzman bir avukat vasıtasıyla hukuki danışmanlık hizmetinin alınması tarafların hukuki menfaati açısından önem taşımaktadır.
Sözleşmenin kurulması aşamasında aşağıdaki hususlar yer almalıdır:
Taraflarca gerçekleştirilen sözleşmede yer alması gereken hususlar belirlenmemişse, genel hizmet sözleşmesi ve kanun hükümleri uygulama alanı bulur.
Pazarlamacının Yükümlülükleri
Pazarlamacı, verilen talimatlara uymamasını zorunlu kılan geçerli bir neden bulunmadıkça, işveren tarafından verilen talimat çerçevesinde müşterileri ziyaret etmekle yükümlüdür; işverenin istem ve izni bulunmadıkça, aracılık faaliyetinde bulunamaz ve kendi ile üçüncü kişiler hesabına işlem gerçekleştiremez.
Pazarlamacı, işlem gerçekleştirme hususunda yetkiliyse, verilen talimat çerçevesinde belirtilmiş olan fiyatlara ve belirlenen işlemlere uymakla yükümlüdür; işverenin rızası bulunmadıkça, bu hususlarda değişiklik yapamaz. Pazarlamacı, gerçekleştirdiği faaliyetlerle ilgili olarak düzenli periyotlar dahilinde ayrıntılı bilgi vermek, almış olduğu sipariş bilgilerini işverene derhal iletmek ve müşteri çevresini ilgilendiren önemli olayları bildirmekle yükümlüdür.
Pazarlamacının, müşterilerin ödememelerinden veya diğer yükümlülüklerini ifa etmemelerinden sorumlu olacağına ya da alacağın tahsili için yapılacak masrafları tamamen veya kısmen karşılayacağına ilişkin anlaşmalar, kesin olarak hükümsüzdür.
Pazarlamacı, kendi müşteri çevresiyle işlem gerçekleştiriyorsa, müşterilerin borçlarını ifa etmemesi durumunda, işverenin her bir işlemde uğrayacağı zararın dörtte birini geçmemek üzere karşılamayı, uygun bir ek komisyon kararlaştırılması koşuluyla yazılı olarak üstlenebilir.
Pazarlamacıların sigorta sözleşmelerinde aracılık yapması halinde, sözleşme konusu bir primin bir kısmının veya tamamının ödenmemesi nedeniyle, ilgili primin tahsilatı açısından dava veya icra takibine başvurulmuş olması ve bu amaçla yapılacak masrafların en çok yarısını karşılayacaklarını, yazılı olarak üstlenebilecekleri belirtilebilir.
Pazarlamacının Yetkileri
Pazarlamacı kural olarak bir ticari işletme sahibi işveren hesabına yapılacak her türlü işlemlerin aracılığını üstlenmektedir. Aksi kararlaştırılmadıkça ve bu konuda yazılı bir anlaşma olmadıkça pazarlamacı, sadece yapılacak işlemlere aracılık etmeye yetkilidir.
Taraflar arasında yapılan sözleşmede pazarlamacıya belirli malların belirli alan ve çevrede pazarlama faaliyetinde bulunma yetkisi verilmişse pazarlamacı bu çevrenin dışında faaliyet gösteremez.
Pazarlamacı işlem yapmaya yetkili kılınmışsa bu yetkisi işlerin yerine getirilmesi adına bütün olağan hukuki işlem ve fiilleri kapsamaktadır. Ayrıca özel yetki verilmedikçe pazarlamacı müşterilerden tahsilat yapamaz ve ödeme günlerini değiştiremez.
İşverenin Özel Yükümlülükleri
-Faaliyet Alanı: Pazarlamacıya belirli bir müşteri çevresi ve belirli bir alanda pazarlama faaliyetinde bulunma yetkisi verilmiş ve taraflarca aksine yazılı anlaşma yapılmamışsa işveren üçüncü kişilere belirtilen alan ve çevrede faaliyette bulunma yetkisi veremez ancak durum ve koşullara göre kendisi üçüncü kişilerle işlem gerçekleştirebilir. İşveren, pazarlama alanı ve müşteri çevresine ilişkin hükümleri tek taraflı olarak değiştirebilme yetkisine sahiptir ancak bu durumda pazarlamacının sözleşmeyi feshetme ve tazminat hakkı gündeme gelecektir.
-Ücret: İşveren, gerçekleştirmiş olduğu işlemler çerçevesinde pazarlamacıya kararlaştırılan miktarda ücret ve komisyon ödemekle yükümlüdür. Ücretin tamamının veya önemli kısmının komisyondan oluşacağına ilişkin yazılı anlaşma, kararlaştırılan komisyonun, pazarlamacının faaliyetinin uygun karşılığını oluşturması koşuluyla geçerlidir. Deneme süresi için ödenecek ücret, serbestçe kararlaştırılabilir. Ancak, deneme süresi iki ayı geçemez.
Pazarlamacıya, belirli bir pazarlama alanı veya belirli bir müşteri çevresinde faaliyette bulunma yetkisi verilmişse, kendisinin veya işverenin bu alan veya çevrede yaptığı bütün işlerde kararlaştırılmış ya da alışılmış olan komisyonun ödenmesini isteyebilir. Komisyonun muaccel olması anında, yapılan işin değeri henüz kesin olarak belirlenemiyorsa komisyon, önce alışılmış olan en az değeri üzerinden, geri kalanı ise, en geç işin yerine getirilmesinde ödenir.
Pazarlamacının pazarlama işlerini yürütmesi, kendi kusuru olmaksızın imkânsız hâle gelir ve sözleşme veya kanun gereği bu hâlde bile kendisine ücret ödenmesi gerekirse ücret, sabit ücrete ve komisyonun kaybı sebebiyle ödenebilecek uygun tazminata göre belirlenir. Ancak komisyon, ücretin beşte birinden az ise, komisyon kaybı sebebiyle tazminat ödenmeyeceği yazılı olarak kararlaştırılabilir. Pazarlamacı, pazarlama işlerini kendi kusuru olmaksızın yürütme imkânını bulamamasına karşın ücretinin tamamını almışsa, işverenin istemi üzerine, kendisinin yapabileceği ve kendisinden beklenebilecek işleri onun işletmesinde yapmakla yükümlüdür.
-Harcamalar: Aynı zamanda birden fazla işveren hesabına faaliyette bulunan pazarlamacının harcamalarına aksi yazılı olarak kararlaştırılmadıkça her işveren eşit olarak katılmakla yükümlüdür. Tamamen veya kısmen sabit ücrete veya komisyona dahil edilen harcamalara ilişkin anlaşmaların kesin hükümsüz olacağı belirtilmiştir.
-Hapis Hakkı: Pazarlamacılık faaliyeti sonunda doğan muaccel alacaklar ile işverenin ödeme güçsüzlüğüne düşmesi hali ve henüz muaccel olmayan alacakların güvence altına alınması amacıyla pazarlamacının taşınırlar, kıymetli evraklar ve tahsil yetkisine sahip olarak müşterilerden almış olduğu paralar üzerinde hapis hakkı bulunmaktadır.
Pazarlamacılık Sözleşmesinin Sona Ermesi
İşveren, komisyonun sabit ücretin beşte birini oluşturduğu ve önemli mevsimlik dalgalanmaların olduğu durumlarda pazarlamacının sözleşmesini yeni mevsim sırasında iki aylık fesih süresi içerisinde feshedebilir. Pazarlamacı da belirtilen koşullara uyularak sözleşmesini aynı şartlar altında feshedebilir.
Taraflar arasındaki sözleşmenin sona ermesi halinde pazarlamacının sözleşmenin sona ermesine kadar işverene ilettiği bütün siparişler için komisyon ödenmektedir. Sözleşmenin sona ermesi durumunda pazarlamacı faaliyette bulunması amacıyla kendisine verilen kayıt ve belgeleri işverene geri vermekle yükümlü tutulmaktadır. İstanbul’daki hukuk büroları arasında kendine saygın bir yer edinen avukatlık bürosu olarak, her biri uzman ve geniş avukat kadromuzla müvekkillere hukukun her alanında danışmanlık hizmeti sunmaktayız. Sözleşmeler hukuku alanında sözleşmelerin hazırlanması, yorumlanması ve gerekmesi durumunda hükümlerinde değişiklik yapılması hususlarında kurumsal şirketlere ve bireysel müvekkillere dava ve danışmanlık hizmeti vermekteyiz.
