Ceza Kanunları Bağlamında Mağdur Hakları

Ceza Kanunları Bağlamında Mağdur Hakları

Sanık hakları ile mağdur hakları karşılaştırılmaya açık kavramlar olmamasına karşın, sanık haklarına verilen ciddiyet, mağdurların çoğu süre arka planda kalmalarına sebebiyet vermektedir. Ceza yargılaması kamu davası olarak kabul edildiği için “mağdur zaten korunuyor” anlayışı bu soruna sebebiyet vermektedir. Mağdurların mevzuatta düzenlenen haklarını bilmemeleri de ayrı bir sorun şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bir hakimin “davaya katılmak istiyor musun” sorusuna mağdurlar çoğu zaman katılmak istemiyorum cevabı vermektedir. Çünkü davaya katıldığı takdirde sürekli duruşmalara gidip geleceği ve acılarının her seferinde tazeleneceği benzeri yanlış bir biliş buna sebebiyet vermektedir.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun mağdurlar konusu için kayda değer adımlar attığı bir gerçektir. Mağduriyetin giderilmesi için TCK’da “kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımları” düzenleyen 50.maddede alternatif yaptırımlar arasında “mağdurun zararının aynen iade edilmesi, suçtan önceki bir duruma getirilmesi veya tazmin suretiyle tam olarak giderilmesi” sayılmıştır. Bu hüküm mağdur hakları açısından müspet bir düzenlemedir.

İkinci bir düzenleme ise madde 51’de düzenlenen “hapis cezasının ertelenmesi” müessesesinin işletilebilmesi için “mağdurun zararının giderilmesi, aynen iade edilmesi ve suçtan önceki bir duruma getirilmesi”dir. Burada ertelemenin koşula bağlanabileceği düzenlenmiş lakin bu zorunlu bir hüküm olarak değil, mahkemenin takdir yetkisine bağlı bir hüküm olarak düzenlenmiştir. Mahkeme mağdurun haklarının iade edilmesini ertelemenin bir koşulu sayabilir ve ya saymayabilir. Bilinmesi lazımdır ki burada kastedilen ekonomik zarardır.


Bu Makaleyi Paylaş