İflas Nedir?
Tacir veya tacir statüsündeki borçlunun borcunu artık ödeyemeyecek durumda olması halinin varlığı halinde devlet zor kullanma yani cebri icra yolların birisi olan iflası kullanır.
Hukukumuzda çeşitli iflas yolları mevcut olup, bu yollar şartlarında farklılık göstermektedir. Bu farklılık gösteren şartlarda doğru yolu tespit ve farklılık gösteren süreci yönetebilmek adına hem borçlunun hem de alacaklının icra iflasta uzmanlaşan avukatlardan kurulu bir icra iflas departmanı olan hukuk bürolarına başvurmaları gerekmektedir.
Hukukumuzda üç çeşit iflas yolu vardır. Bunlar;
İflas Davası Yollarından Adi İflas
Alacaklının alacağı kambiyo senedine dayalı değilse alacağın takibi için adi iflas yoluna başvurulur. Adi takip için icra dairesine başvurulan borç için borçluya ödeme emri gönderilir. Ödeme emrinin tebligatı ile birlikte borçlu için 7 günlük ödeme veya itiraz süresi başlar. Borçlunun borcu ödemesi veya itirazı halinde icra takibi durur. Ödememe halinde alacaklı asliye ticaret mahkemesine borçlunun iflası için dava açar. İtirazın varlığında halinde ise alacaklı hem itirazın kaldırılması hem de borçlunun iflası için ayine asliye ticaret mahkemesine talepte bulunur.
Alacaklı borçlunun aleyhine takipten itibaren bir sene içinde iflas davası açmak zorundadır. Açılan iflas davası neticesinde mahkeme alacakların haklarını korumak için muhafaza tedbirlerine gerek olup olmadığına karar verecektir. Mahkemenin yapacağı bu inceleme ödeme emrine itiraz olup olmamasına göre değişiklik göstermektedir. İtirazın olmaması halinde alacaklı borçlunun sadece iflasını talep edebilecektir. Bu durumda asliye ticaret mahkemesi, alacağının varlığıyla ilgilenmeksizin takibin usulü ve dava talebin,i inceleyerek karar verir. İtirazın varlığı halinde alacaklı itirazın kaldırılmasını ve borçlunun iflasını mahkemeden talep edecektir. Mahkeme gerekli incelemeden sonra ödeme emrine itirazı uygun görmezse itirazın kaldırılması ile birlikte depo kararı da verir. Depo kararı borçluya son bir şans tanınması anlamına gelmektedir. Bu kararla mahkeme borçluya borcun faiziyle ve icra masraflarıyla birlikte ödenmesi için 7 günlük mühlet tanımaktadır. Bu 7 günlük mühlette borçlu borcunu ödemez ise mahkeme borçlunun iflasına karar verir. Ve derhal yargı çevresindeki iflas dairesine haber edilir. İflas dairesi de bu haberi ilan eder.
Borçlunun 10 günlük temyiz süresi mevcuttur. Mahkemenin aldığı iflas kararını 10 gün içinde temyize götüren borçlunun iflas işlemleri durmaz. İflas dairesi kendisine haber edilen iflas kararının ilanını yapar.
İflas Davası Yollarından Kambiyo Senetlerine Özgü Olanı
Bu yola alacağı kambiyo senedine bağlı olan alacaklılar başvurabilmektedir. Alacaklı, alacağın rehin ile temin edilmiş olan durumlarda rehinin paraya çevrilmesine gerek olmaksızın iflas yoluna başvurabilir. Alacaklı borcun takibi için kambiyo senediyle birlikte icra dairesine başvurur. İcra dairesi, senedin kambiyo senedi olduğuna ve senedin vadesi geldiğini tespit ederse borçluya ödeme emri gönderir. Kambiyo senedine dayalı iflas talebinde, adi takibe göre itiraz süresi farklılık gösterir. Borçlunun ödeme emrinde itiraz ve şikayet süresi 5 gündür.
İflas davasının açılması ve incelenmesi bu iflas yolunda da ödeme emrine itiraz ve şikayet olup olmamasına göre değişmektedir. İtiraz veya şikayetin olmaması halinde takip kesinleşmiş olur ve borçlunun artık itiraz ve şikayet hakkı kalmaz. Süresi içinde itiraz veya şikayet yapılmışsa alacaklı itiraz ve şikayetin kaldırılmasını talep edecektir. Bu süreçte iflas davası, adi takip hükümlerine göre yol alacaktır.
Adi iflas yolunun aynen işlemesi ile borçlunun itirazının reddedilmesi ve borcunun ödenmediğinin tespit edilmesi halinde borçluya 7 günlük süre içerisinde depo emri verilir. Bu süre içinde de borçlu borcunu ödemez ise borçlunun mahkeme tarafından iflasına karar verilir ve ilanı için adi takipteki yol izlenir.
Doğrudan Doğruya İflas Yolu
Alacaklının icra takibine başvurmadan doğrudan doğruya borçlunun iflası için asliye ticaret mahkemesine başvurmasıdır.
Alacaklının Doğrudan İflas Yoluna Başvurması
Borçlunun borcunu ödemeyeceğini belirten kuvvetli haller vardır ki bu haller alacaklının alacağı için icra takibine başvurmak tehlike arz eder. İcra İflas Kanununda doğrudan doğruya iflas için haller sayılmıştır. Bu haller;
Bu hallerden birinin bulunması halinde alacaklı, borçlunun muamele merkezinin bulunduğu asliye ticaret mahkemesinden borçlunun doğrudan doğruya iflası için talepte bulunabilir. Ayrıca ilgili kanun sermaye şirketlerinin de alacaklılar tarafından doğrudan doğruya iflasının istenebileceğini öngörmüştür.
Doğrudan doğruya iflasta, borçluya kendisini savunması için mahkemeye çağrılması öngörülmüştür. Eğer borçlu mahkemeye gelmezse dava yokluğunda devam eder.
Alacaklının bu doğrudan doğruya iflas talebinde alacağının varlığını ve dayandığı iflas sebebini kanıtlarsa mahkeme borçlunun iflası için depo kararı verir. Bu karardan sonra süreç adi takip yolundakinin aynısı işler.
Borçlunun Doğrudan İflas Yoluna Başvurması
Bu yola borçlu kendi iflasını yetkili asliye ticaret mahkemesinden isteyerek başvurur. Bu talep neticesinde mahkeme iflas kararı vermeye mecburdur. Çünkü mahkeme borçlunun borçlarını ödeyemeyecek durumda olup olmadığını resen araştıramayacağı gibi borçludan ispatlamasını da talep edemez.
Borçlunun İflasını istemeye mecbur bırakıldığı bir hal mevcuttur. Bu hal; borçlunun aleyhine yapılan bir haciz takibi neticesinde, borçlunun yarı mevcudunu kaybetmesi ve bu kayıp sonrası elde kalan malların muaccel olmuş ve vadesi bir sene içerisinde gelecek diğer borçları ödemeye yetişmezse borçlu, asliye ticaret mahkemesinden iflasını istemek zorundadır.
