Hakaret suçu nedir?
Hakaret suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 125-131 maddeleri arasında şerefe karşı suçlar başlığı altında düzenlenmiştir.Hakaret suçunun farklı işleniş şekilleri vardır ; yani seçimlik hareketli bir suçtur.Maddede metninde yazılı hareketlerden birinin gerçekleştirilmesi suçun vuku bulması açısından yeterli olacaktır.
Bir kişiye haysiyet veya itibarına zarar verebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek yahut sövmek yoluyla kişinin onur,şeref veya itibarına saldırmak hakaret suçunun seçimlik hareketleridir.Hakaret suçunda korunan hukuki değer kişinin itibarı,şerefi ve onurudur.
Hakaret suçunun temel ve nitelikli halleri nelerdir?
Hakaret suçunun temel şekli yukarıda açıkladığımız üzere bir kimseye haysiyet ya da onuruna zarar verebilecek,değersizleştirecek özellikte somut bir olgu veya fiil isnat etmek ya da sövmek suretiyle kişinin onur şeref ve itibarına saldırmak hareketlerinden ibarettir.
Hakaret suçunun ;
Kamu görevlisine karşı görevinden ötürü ;
Dini,siyasi,felsefi ,sosyal düşünce ve inançlarını beyan etmesinden,değiştirmesinden,yaymaya çalışmasından,mensubu olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı ;
Kişinin mensubu olduğu dine göre kutsal sayılan dini değerlerden bahisle işlenmesi ;
Hakaret suçunun alenen işlenmesi hallerinde ise hakaret suçunun nitelikli hali oluşacaktır.
Hangi sözler hakaret suçunu oluşturur ?
Kanunda hakaret içerikli sözlerin sayılması imkansızdır.Hakaret suçunda önemli olan hakaret içerikli sözlerin kişinin itibar,şeref ve onurunu kırıcı nitelikte olmasıdır.
Kişinin var olan fiziksel özelliklerine ya da psikolojik özelliklerine vurgu yapmak ta hakaret suçuna vücut verecektir.Örneğin yürüyüşünde aksaklık bulunan bir kimseye ‘’Topal herif ! ‘’ demek ya da gözleri görmeyen bir kişiye ‘’ kör !’’ demek bu suça vücut verecektir.
Bir kişiye açıkça ‘’aptal,geri zekalı,şerefsiz,hayvan ..’’ gibi sözler kullanma durumunda suçun gerçekleşeceği muhakkaktır.
Yargıtay beddua niteliğindeki sözlerin hakaret suçu olarak kabul edilmemesi gerektiğini kabul etmektedir.Örneğin ‘’cehenneme kadar yolun var!’’ ya da ‘’allah senin belanı versin!’’ gibi sözler hakaret olarak kabul edilmemektedir.
Daha önce işlemiş olduğu dolandırıcılık suçundan mahkum olup cezasını çekmiş bir kimseye ‘’dolandırıcı!’’ demek te hakaret suçunu oluşturacaktır.
Hakaret suçu mağdurun yokluğunda işlenebilir mi?
Mağdurun yokluğunda hakaret suçunun işlenebilmesi için hakaret edenin hakaret içerikli söz ve davranışlarını suçu işleyen hariç en az 3 kişinin öğrenmesi gerekir.Bu üç kişinin de aynı ortamda bulunmasına gerek yoktur.Mağdurun yokluğunda hakaret durumunda hakaret edenin sözlerini 3 kişiden az kişi öğrenirse hakaret suçu oluşmaz.
Sosyal medyada hakaret suçu oluşur mu ?
Gün geçtikçe dijitalleşen dünyada internet ortamında pek çok sosyal paylaşım sitesi mevcuttur ve bu sosyal medya hesapları bir nevi insanın kişiliğini yansıtmaktadır.İnsanlar sosyal medyada tıpkı gerçek hayat gibi irade açıklamalarında bulunur,oyun oynar,alışveriş yaparlar.
Sosyal medyanın da artık en güçlü iletişim aracı haline gelmesiyle doğrudan doğruya mağdurun hedef gözetilerek hakaret edilmesi halinde de sosyal medyada da hakaret suçu oluşacaktır.
Hakaret suçu şikayete tabi bir suç mudur?
Hakaret suçunun temel şekli şikayete tabidir.Mağdur en geç 6 ay içinde şikayette bulunmak zorundadır ; aksi taktirde şikayet hakkını kaybeder.
Suçun nitelikli halinin soruşturulması şikayete bağlı değildir.Cumhuriyet Savcısı bu suçu hangi suretle öğrenirse öğrensin derhal soruşturma başlatır.
Hakaret suçunun temel şeklinde taraflar arasında uzlaştırma prensibi uygulanması gerekir.Taraflar uzlaşamazlarsa soruşturma ve kovuşturmaya devam edilir.
Hakaret suçunun cezası nedir?
Hakaret suçunun temel hali için 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir.Suçun nitelikli hallerinde ise verilecek cezanın alt sınırı 1 yıldan aşağı olamaz.
Hakaret suçunun alenen işlenmesi durumunda ise verilecek ceza ⅙ oranında artırılır.Bundan dolayı sosyal medya hesaplarında özel mesajlar haricindeki hakaret içerikli paylaşımlarda ceza artırılarak verilir.
Hakaret suçunda ceza verilmeyen ya da az ceza verilen durumlar nelerdir?
Hakarete uğrayan kişi bu suça kendi haksız hareketleriyle sebebiyet vermişse hakim bu haksız hareketi değerlendirir ve gerek görürse failin cezasını o oranda indirir yahut tamamen kaldırır.
Kişi kendisine karşı işlenen yaralama suçuna karşılık karşısındaki kişiye hakarette bulunmuşsa kişiye ceza verilemeyebilmektedir.
Karşılıklı hakaret etme durumu varsa hakim olayın işleniş özelliklerine göre kişiye ceza vermeyebileceği gibi her ikisinin ya da birinin cezasında indirim de yapabilecektir.
Hakaret suçu işleniş biçimlerine göre çeşitli özellikler göstermektedir.Dolayısıyla hakaret suçu işlemiş olduğunuz iddia ediliyorsa ya da hakaret suçundan mağdur olduğunuzu düşünüyorsanız ceza avukatına danışarak profesyonel yardım alabilirsiniz.
