Mirastan reddetme esasında mirastan mahrum bırakmayı karşılamaktadır. Peki nedir mirastan mahrum bırakma, çok basit bir tanımını yapacak olursak, saklı pay mirasçısının miras haklarının ellerinden alınmasıdır. Saklı pay mirasçılarının kim olduğu hatırlamak gerekirse, saklı pay mirasçıları eşi, anne babası ve çocuklarıdır miras bırakanın.
Türk Medeni Kanun madde 510 ve devamında düzenlenen mirastan mahrum bırakma miras bırakanın beyanı ile olacaktır. Bu beyanla mirastan çıkartılan kişi mirastan pay alamayacağı gibi miras için tenkis davası da açamayacaktır.
Mirastan reddedilen yani ıskat edilen saklı pay sahibi kişi mirastan reddedilmeyle birlikte mirasçıdan önce ölmüş sayılacaktır. Ancak şunu belirtmek gerekir ki mirastan çıkartılan saklı pay sahibi kişinin alt soyu varsa, bu alt soyların mirasçı olma durumları devam etmektedir.
Türk Medeni Kanun’u saklı pay sahibi kişiyi mirastan reddedebilmek için iki şart öne sürmüştür. Kanunumuza göre ancak bu şartların varlığı halinde kişi mirastan reddedilebilir. Bu şartlar,
Saklı pay mirasçısı ancak miras bırakana ve miras bırakanın yakınlarına karşı ağır bir suç işlerse - buradaki ağır suç ifadesi ceza hukukuna göre ağır bir suçtur- miras bırakan tarafından tek taraflı bir karar ve beyanla mirastan mahrum bırakılabilir. Burada önemli olan suçun işlenmiş olmasıdır. Suçun zamanaşımına uğramış, kovuşturulması yapılmamış oması vesaire önemli değildir. Suç işlendiği takdirde mirastan reddetmek için yeterli bir sebep oluşmuş demektir.
Türk Medeni Kanunu mirastan reddetmek için saydığı ikinci şartın, saklı pay mirasçısının ailesine karşı aile hukukundan kaynaklanan görev ve sorumluluklarına yerine getirmemesi olduğunu belirtmiştir.
Hukukumuzda mirastan reddetme miras bırakanın sözlü ve yazılı ifadesi ile mümkün olabilmektedir. Ancak uygulamada mirastan mahrum bırakma vasiyetname ile yapılmaktadır. Vasiyetnamede hukuki sebep açıkça belirtilmelidir. Aksi takdirde mirastan çıkartma geçersiz sayılacaktır ve saklı pay sahibi mirasçı miras hakkına kavuşabilecektir. Ancak hukuki sebep belirtilen durumlarda bu durum gerçeği yansıtmıyorsa reddedilen mirasçı mahkeme aracılığıyla bu vasiyetnameye itiraz edebilir. Bu durumda hukuki sebebin ispatı külfeti diğer mirasçılara düşmektedir.
Mirastan çıkartılan saklı pay mirasçısının mirastan mahrum kalmamak için açabileceği dava bu vasiyetname ile düzenlenmiş tasarufun iptali davası yani mirastan ıskatın iptali davasıdır. Bu ancak vasiyetnamede mirastan ıskat için hukuki sebebin gösterilmemiş olması ya da gösterilen hukuki sebebin aksini ispat ederek mümkün olabilmektedir.Ya da mirastan mahrum bırakılanın miras kaldığı anda aciz vesikasının kalkmış olması veya aciz vesikası bulunduğu halde belirtilen borç miktarının yarısından az olması gerekmektedir.
Dava içi görevli ve yetkili mahkeme miras bırakanın vefatındaki yerleşim yeri asliye hukuk mahkemesi olacaktır.
Davalı taraf mirastan faydalan diğer mirasçılar olacaktır.
Dava zamanaşımı kendisinin hak sahibi olduğu öğrendiği tarihten başlayarak 1 senedir. Veya her halde vasiyetnamenin açıklaması ile iyi niyetli davalılara karşı 10 yıllık bir zamanaşımı, kötü niyetli davalılara davalılara karşı 20 yıllık bir zamanaşımı mevcuttur.
