Mobbing Davası Nasıl Açılır?

Mobbing Davası Nasıl Açılır?

Hukukta psikolojik baskı/taciz anlamlarına gelen mobbing, uygulamada karşımıza çalışanın iş yerinde karşılaştığı her türlü baskı ve rahatsız edici davranış ile çalışanı bezdirme uğraşı olarak karşımıza çıkar. Yıldırma amaçlı bu taciz ve baskı yöntemi üst tarafından asta uygulanacağı gibi eşit birimler arasında da kendisini gösterebilir.

Ülkemizde işverenler çoğunlukla mobbingi, işçinin istifa etmesini sağlamak yoluyla tazminatsız işten ayrılmasını sağlamak için uygular. Ancak işçi mobbingin varlığı halinde iş sözleşmesinin derhal feshi için İş Kanununun ilgili maddesine dayanarak iş sözleşmesini feshedip aynı zamanda da kıdem tazminatını almaya hak kazanabilir. Mobbing dediğimiz etik dışı yıldırma politikalarına maruz kalan kişilere haklarını savunmak ve tazmin edebilmeleri için izleyecekleri yargı yolunu öğrenmeleri ve süreci yönetmek için bu alanda tecrübe edinmiş avukatlarla çalışmalarını önermekteyiz.

Mobbing Yasaları

Hukukumuz içerisinde mobbing özel olarak düzenlenmemiştir. Bundan dolayı, somut olayın özelliklerine göre kanunlarımızdaki psikolojik taciz/baskı düzenlemelerinden biri uygulanacaktır.

Bu düzenlemeler;

  • 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili diğer mevzuatlarca işverenin işçiyi koruma ve gözetme yükümlülüğü düzenlenmiş olup, mobbinge maruz kalan çalışan, hak ve menfaatlerini ilgili hükümlere dayanarak koruyabilir.
  • Borçlar Kanunu madde 417’de yer alan, işçinin kişiliğinin korunmasına yönelik başlık altında düzenlenmiştir. İlgili madde,

İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür.

İşverenin yukarıdaki hükümler dâhil, kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle işçinin ölümü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini, sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabidir.”

 

  • Türk Ceza Kanunumuzda da mobbing eyleminin türüne göre başvurulabilecek yollar; TCK md. 97 eziyet suçu, TCK md. 123 kişilerin huzur ve sükununu bozma suçu, TCK md. 125 hakaret suçu ve TCK md. 267’de yer alan -koşulları gerçekleşmişse- iftira suçudur, bu suçlar arasında şikayet koşulu olanlar için savcılığa ihbarda bulunmak gerekmektedir.
  • Mobbing adına ülkemiz hukukunda atılan ilk ve en önemli adım 2011 senesinde Başbakanlık tarafından yayınlanan genelgedir. İşyerinde Psikolojik Tacizin Önlenmesine İlişkin Başbakanlık Genelgesi  olarak geçen bu mevzuat düzenlemesinde mobbingle mücadelede öncelikle sorumlunun işveren olduğu vurgulanmıştır.

Mobbing Davası Nasıl Açılır?

Mobbingin varlığı için şu unsurlar aranmaktadır;

  • Psikolojik tacizin aleni olarak işçiyi hedef alması.
  • Psikolojik tacizin belli süreci işgal etmesi ve sistematik halde uygulanması.( bu süreç yargıtay kararlarında 6 ay olarak gösterilmiştir, yani 6 aylık sistematik psikolojik taciz gerekmektedir)
  • Psikolojik tacizin işveren tarafından işçiye veya işverenin işçileri tarafından diğer işçilere uygulanması.

Mobbingin sayılan bu unsurlarının varlığı halinde işçinin başvurabileceği hakları;

  • Uygulayıcısı tarafından mobbing, işçiye veya aile üyelerinden herhangi birisine karşı şeref ve namusu aşağılayıcı sözlere veya davranışlara maruz kalan işçi İş Kanunu madde 24 uyarınca ihbar süresini beklemeksizin iş sözleşmesini derhal fesh edebilir. Bu fesh kıdem tazminatı şartlarını da taşıyor olması durumunda işçi, hak ve ücretlerine ilişkin dava açabilir.
  • İşçinin kişili haklarına saldırının varlığı halinde işçi; Saldırı tehlikesinin önlenmesi davası, saldırının durdurulması davası, hukuka aykırı saldırının tespiti davası, maddi tazminat davası ve manevi tazminat davalarından koşullara uygun olanı açabilecektir. Kişinin talepte bulunacağı maddi ve manevi tazminat için Borçları Kanunundaki haksız fiil hükümleri uygulanacaktır.

Mobbing davası ile hakkının zedelenmesini önlemek isteyen veya zedelenen hakkının tazmin edilmesini talep eden mağdur, psikolojik taciz/baskının olduğunu ispat etmekle yükümlüdür. Bu ispatta kullanılan delilin kuvvetli olması durumunda ispat yükü karşı tarafa geçecektir.

Mobbing Davasında Görevli Mahkeme

Mobbing davasında davanın niteliği çalışanın sıfatına göre değişmektedir. Psikolojik tacize maruz kalan kişi devlet memuru ise açılacak dava idari yargının konusu olup, idare mahkemesi aracılığıyla açılır. Eğer kişi özel sektörde çalışıyorsa, olayın niteliğine göre dava için başvuru ya iş mahkemesine göre yapılacaktır ya da asliye hukuk mahkemelerinde görülecektir.

Proaktif Hukuk&Danışmanlık hak ihlaline uğramış kimselerin haklarının ve menfaatlerinin iadesi adına uğraş vermekte olup, mobbing tarzındaki etik dışı yöntemlerin sonlandırılması ve uygulayanların bu yaptıklarının yanına kar kalmaması için özel çaba sarf etmektedir.

 


Bu Makaleyi Paylaş