Ortaklığın Giderilmesi Davası

Ortaklığın Giderilmesi Davası

İzale-i şuyu olarak da bilinen ortaklığın giderilmesi davası, elbirliği mülkiyete ya da paylı mülkiyete konu olan taşınır ve taşınmaz mallarda ortaklar arasında paydaşlığın sona erdirilerek ferdi mülkiyete geçiş sağlayan ve davanın tarafları için benzer sonuçlar doğuran bir dava türüdür.

Ortaklığın Giderilmesi Süreci

Paylı mülkiyetin söz konusu olduğu taşınmazlarda paydaşların oy birliği ile yapacakları sözleşme çerçevesinde ortaklığın giderilmesi sağlanabilir ve paylı mülkiyet kişisel mülkiyete dönüştürülebilir. Uygulamada paydaşların anlaşması söz konusu olmamakla birlikte yargılama masraflarını ödemekten kaçınmak amacıyla bu davalar uzun zaman sonra açılmaktadır. Ayrıca paylı mülke malik olan paydaşın ölümü halinde mirasçılarının davaya taraf olması gerekmektedir. Bu açıdan ortaklığın giderilmesi davası uzun bir sürece yayılmakta ve davaların uzun sürdüğünü söyleyebiliriz. Paylaşmanın kısa sürede sona erdirilmesi amacıyla davanın paydaşların hayattayken açılması ve mahkeme giderlerinin tüm tarafların payları oranında bölünmesi önem taşımaktadır.

Ortaklığın Giderilmesi Davasının Amacı

Ortaklığın giderilmesi davasında amaçlanan, ortaklar arasında çıkan uyuşmazlık ve anlaşmazlıkların mahkeme yolu ile paylaştırmanın paydaşların ortaklıklarının giderilmesi suretiyle çözülmesidir. Dava konusu taşınmazın bölünebilir nitelikte olduğu durumlarda mahkeme tarafından taşınmazın aynen paylaştırılmasına, bölünebilir nitelikte olmayan taşınmazlarda ise açık artırma yoluyla satılmasına karar verilmektedir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasını Açabilecek Kişiler

Taşınır veya taşınmaz mala ortak olan bütün paydaşlara karşı ortaklığın giderilmesi davası açılabilir. Dava açma hakkı da paylı mala paydaş olan tüm ortaklara tanınmaktadır. Ortakların tamamının oy birliği ile paylaşmanın nasıl gerçekleşeceğine dair bir anlaşma yaparak ortaklığı sona erdirebilirler. Anlaşma suretiyle ortaklığın sona ermesi gerçekleşmezse paydaşlardan her biri diğer bütün paydaşlar aleyhine ortaklığın giderilmesi davası açarak paylaşmanın sağlanmasını talep edebileceklerdir.

Ortaklığın giderilmesi davasında bütün paydaşların davada yer alması zorunluluk taşımaktadır. Bu açıdan paydaşlardan birinin ölümü durumunda mirasçıların, gerekli evrakların (mirasçılık belgesi) tamamlanması yoluyla davaya müdahil olması gerekmektedir. Davanın en kısa sürede sonuçlanması adına tüm paydaşların davaya dahil edilmesi zorunludur. Aksi durumda davanın sonuçlandırılması mümkün değildir.

Davanın açılması mahkemeye sunulacak bir dilekçeyle gerçekleşir. Dava dilekçesinin, dava taraf sayısından bir fazla olacak şekilde düzenlenerek mahkemeye sunulması ve dava harcı ile yargılama giderlerinin davanın başında peşinen ödenmesiyle dava açılmış sayılır.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Hukuk Muhakemeleri Kanunu Sulh Hukuk Mahkemelerinin görevlerini düzenlemektedir. Buna göre taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davalarda görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi olarak belirlenmiştir. Ortaklığın giderilmesi talebine yönelik davalar bu açıdan Sulh Hukuk Mahkemelerinde açılacaktır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu taşınmazın aynından doğan davalarda, ayni hakka ilişkin ve ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin kesin yetkili olduğunu belirtmiştir. Bu açıdan ortaklığın giderilmesine konu olan taşınmaz hangi ilçe veya il sınırında ise o yer Sulh Hukuk Mahkemesi yetkilidir.

Aynen Taksim Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi

Davanın tarafları yargılama sırasında ortaklığın giderilmesi hususunda anlaşma sağlamışlarsa bu durumu hakime bildirebilirler. Hakim kararlaştırılan anlaşma çerçevesinde ortaklığın giderilmesine karar verebilir. Taraflardan herhangi biri paydaş mülkiyete konu malın aynen taksim edilerek ortaklığın giderilmesine karar verilmesini talep ederse, hakim öncelikle aynen taksim koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğini araştırmalıdır. Aynen taksim durumunda bölünen payların arasında eşitsizlik olması durumunda denkleştirme yöntemiyle hakim tarafından ortaklığın giderilmesi gerçekleştirilir. Ortaklığın giderilmesi istenen malda kat mülkiyeti kurulması mümkün ise, bu durumda hakim satış yoluyla ortaklığın giderilmesine karar veremez.

Satış Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi

Dava konusu taşınmazın aynen taksimi mümkün değilse satış suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilmektedir. Söz konusu taşınmazın satışı mahkeme vasıtasıyla değil icra dairesi tarafından gerçekleştirilir. Gerçekleştirilecek satış açık arttırma yolu ile yapılmaktadır. Bütün paydaşların oy birliği ile satışın ortaklar arasında yapılması konusunda anlaştıkları takdirde satış yalnızca ortaklar arasında yapılacaktır.

Proaktif Hukuk ve Danışmanlık Bürosu, miras hukukuna ilişkin her konuda uzman avukatlarıyla hukuki danışmanlık hizmeti sunmakta olup, hukuki anlamda prosedürün eksik yerine getirilmesi durumunda uzun bir yargılama safhası içeren ortaklığın giderilmesi davalarında tarafların anlaşmaları için gereken hukuki danışmanlık hizmetini tarafların hukuki menfaatlerine uygun olarak bu alanda müvekkillerine ihtiyaç duydukları desteği sağlamaktadır.


Bu Makaleyi Paylaş