Şirket Birleşmesi Nedir
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 2012 yılında yürürlüğe girmesiyle birlikte şirketlerin birleşmesi hususunda önemli birtakım yenilikler içermektedir. Şirket, iki ya da daha fazla kişinin kazanç sağlamak maksadıyla mallarını ve emeklerini bir araya getirmesini ifade eden ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi olarak kurulan ve örgütlenen tüzel kişiliği haiz kuruluşlardır.
Ticaret şirketlerinde sözleşmenin hazırlanmasıyla birlikte sözleşme taraflarından bağımsız, yasal statüye sahip tüzel kişilik meydana gelmektedir. Şirket tüzel kişiliği, kuruluş aşamasında şirket ana sözleşmesini imzalayan kişilerce taahhüt edilen sermayeden meydana gelmekte ve bunun neticesinde ortakların malvarlığından tamamen bağımsız bir malvarlığına sahip olmaktadır. Şirket birleşmeleri, hukukumuzda devralma ve yeni kuruluş yoluyla birleşme şeklinde iki şekilde hukuki sonuç doğuran işlemlerdir.
Şirket Birleşmesi Nasıl Yapılır
Türk Hukukunda ve Ticaret Kanunu çerçevesinde şirketler açısından birleşme iki şekilde gerçekleştirilebilmektedir:
Şirket birleşmeleri, devrolunan şirketin malvarlığı karşılığında, bir değişim oranına göre devralan şirketin paylarının, devrolunan şirketin ortaklarınca kendiliğinden iktisap edilmesiyle gerçekleşmektedir. Birleşme neticesinde devralan şirket devrolunan şirketin malvarlığını (aktif ve pasifleriyle birlikte) bir bütün halinde devralmaktadır. Birleşme ile birlikte devrolunan şirket sona ermekte ve Ticaret Sicilinden kaydı silinmektedir.
Tasfiye sürecinde bulunan bir şirket, malvarlığının dağıtılması gerçekleşmemişse ve devrolunan şirket olması koşuluyla birleşmeye katılabilecektir. Belirtilen şartların varlığı, işlem denetçisi tarafından bu hususu doğrulayan raporun, devralan şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret sicili müdürlüğüne sunulmasıyla ispatlanmaktadır.
Sermayesiyle kanuni yedek akçeleri toplamının yarısı zararlarla kaybolan veya borca batık durumda bulunan bir şirket, kaybolan sermayeyi veya gerekiyorsa borca batıklık durumunu karşılayabilecek tutarda serbestçe, tasarruf edilebilen özvarlığa sahip bulunan bir şirket ile birleşebilir.
Şirket birleşmeleri, birleşme sözleşmesinin hazırlanması ve genel kurula sunularak belirli nisaplara uyularak tescil edilmesi süreçlerinin hukuki prosedüre eksiksiz uyulması suretiyle gerçekleştirilmelidir. Hukuki prosedürün eksiklikler taşıması şirketlerin ticari hayatın süreklilik arz etmesi sebebiyle büyük zarara uğramalarına sebep olabilecektir. Hukuk bürosu bünyesinde şirketler hukuku alanında profesyonel çalışma prensibine sahip uzman avukatlar vasıtasıyla sürecin başından sonuna kadar hukuki prosedürün eksiksiz tamamlanması adına danışmanlık hizmeti sunmaktayız.
Ortaklık Payları ve Hakları
Devrolunan şirketin ortaklarının, mevcut ortaklık paylarını ve haklarını karşılayacak değerde, devralan şirketin payları ve hakları üzerinde istemde bulunma hakları vardır. Bu istem hakkı, birleşmeye katılan şirketlerin malvarlıklarının değeri, oy haklarının dağılımı ve önem taşıyan diğer hususlar dikkate alınarak hesaplanır.
Ortaklık paylarının değişim oranları belirlenirken, devrolunan şirketin ortaklarına tahsis olunan ortaklık paylarının gerçek değerlerinin onda birini aşmaması şartıyla, bir denkleştirme ödenmesi öngörülebilir. Devrolunan şirketin oydan yoksun paylarına sahip ortaklarına aynı değerde, oydan yoksun veya oy hakkını haiz paylar verilir.
Devrolunan şirkette mevcut bulunan paylara bağlı imtiyaz hakları karşılığında, devralan şirkette eş değerde haklar veya uygun bir karşılık verilir. Devralan şirket, devrolunan şirketin intifa senedi sahiplerine, eş değerli haklar tanımak veya intifa senetlerini, birleşme sözleşmesinin yapıldığı tarihteki gerçek değeriyle satın almak zorundadır.
Birleşme sözleşmesinin imzalandığı tarih ile bilanço tarihi arasında 6 aydan fazla zaman geçmişse veya birleşmeye katılan şirketlerin malvarlığında önemli nitelikte değişiklikler meydana gelmişse, birleşmeye katılan şirketler bir ara bilanço çıkarmak zorundadır.
Birleşme Sözleşmesi
Birleşme sözleşmesi yazılı şekilde yapılacaktır. Sözleşme, birleşmeye katılan şirketlerin yönetim organları tarafından imzalanarak genel kurula sunulur ve genel kurul tarafından onaylanır. Birleşme sözleşmesinde aşağıda belirtilen hususların bulunması zorunluluk teşkil etmektedir:
Birleşmeye katılan şirketlerin yönetim organları birlikte yahut da ayrı ayrı birleşme hakkında bir rapor hazırlamaktadırlar. Raporda temel olarak birleşmenin amacı ve sonuçları, birleşme sözleşmesi ve ortakların hak ve yükümlülükleri düzenlenmektedir. Türk Ticaret Kanunu’nun 147. maddesinde düzenlenen birleşme raporu bentler halinde sayılmakta ve yeni kuruluş yoluyla birleşmede birleşme raporuna yeni şirketin sözleşmesinin de eklenmesinin zorunlu olduğu belirtilmektedir.
Birleşme sözleşmesi, yönetim organı tarafından genel kurula sunulmaktadır. Birleşme sözleşmesinin genel kurulda onaylanması birtakım yeter sayıların sağlanmış olmasına bağlıdır ve bu husus kanunun 151. maddesinde düzenlenmiştir. Şirket birleşmeleri, birleşmenin ticaret siciline tescili ile geçerlilik kazanacaktır. Tescil anında, devrolunan şirketin bütün aktif ve pasifi kendiliğinden devralan şirkete geçmektedir. Birleşme kararı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan olunur. Bunun dışında yeni Türk Ticaret Kanunu sermaye şirketleri açısından kolaylaştırılmış şekilde birleşmesini düzenlemektedir. Şirket birleşmeleri hususunda ve yapılan son düzenlemeler çerçevesinde sermaye şirketlerinde kolaylaştırılmış birleşme işlemleri hakkında daha fazla bilgi edinebilmek adına uzman bir avukat vasıtasıyla danışmanlık hizmeti alınması önerilmektedir.
