Bir sporcu, spor faaliyeti karşılığında maddi bir karşılık beklemektedir.Profesyonel bir sporcu, spor faaliyeti karşılığında bir gelir elde edecektir. Sporcu, Türk Medeni Kanunu bakımından gerçek kişi kabul edilir ve ancak gerçek kişi için öngörülen vergilerden sorumlu olacaktır. Sporcuların transfer ücretleri veya adlarına yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatlerin tümü “ücret” olarak adlandırılır.
Bir spor faaliyetinde bulunan ve bundan gelir elde eden bir sporcu, kural olarak, gelir vergisi mükellefi olması gerekir.Mükellefiyet durumunda profesyonel ve amatör sporcular arasında bir ayrıma gidilmemiştir,ifa ettiği spor faaliyetleri sonucunda gelir elde eden bir sporcu, profesyonel veya amatör olup olmadığına bakılmaksızın, gelir vergisi mükellefi olmalıdır.
GVK’nun maddesine göre, dar mükellefiyete tabi kimseler için (spor faaliyetinden elde edilen) ücretlerde, hizmetin yani spor faaliyetinin Türkiye’de ifa edilmiş veya edilmekte olması yahut Türkiye’de değerlendirilmesi gerekmektedir.
GVK’nun maddesine göre değerlendirme derken denilmek istenen;ödemenin Türkiye’de yapılması veya ödeme yabancı ülkede yapılmışsa olsa bile Türkiye’de ödeyenin yahut nam ve hesabına ödeme yapılanın hesapların aktarılması veya karından ayrılmasıdır.
Spor Faaliyetlerinden Elde Edilen Gelirlerin Vergisi
Spor faaliyetinden elde edilen gelirler için Türkiye’de elde edilmesi ve Türkiye’de vergilendirilmesi için sayılan koşullardan birinin varlığı yeterlidir.Başka bir deyişle,dar mükellef olarak adlandırılan gerçek kişiler, Türkiye’de elde ettikleri gelir için vergilendirilir. Tam mükellefiyette dediğimizde ise, Türkiye içinde veya dışında elde edilen gelirin tümü vergiye tabi olacaktır.Fakat GVK’nun maddesine göre,tam mükellefiyete tabi mükelleflerin yabancı ülkelerde elde etmiş oldukları kazanç ile ödedikleri benzeri vergiler, Türkiye’de tarh edilmiş olan gelir vergisinin yabancı ülkelerde elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmından indirilecektir.
Türkiye’de Bulunan Yabancı Uyruklu Sporcuların Vergi Usulü
Yerleşim yeri Türkiye’de olan veya Türkiye’de bir takvim yılı içinde devamlı şekilde 6 aydan fazla oturan sporcular için tam mükellefiyete tabi olduklarını söyleriz,Türkiye içinde ve dışında elde ettiği gelirlerin tümü üzerinden vergilendirileceklerdir.
Mükellefiyette yerleşme esasının geçerli olduğu hallerde gerçek kişilerin uyruğu önemli olmayacaktır.Türk vatandaşı sporcunun yurtdışında spor faaliyetinde bulunması mümkündür. Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşı sporcuların spor faaliyetinden dolayı elde ettikleri gelir, Türkiye’de elde edilmiş sayılmayacağı için, bu durumda herhangi bir vergilendirme yapılmayacaktır.
Yabancı uyruklu sporcular ise, Türkiye’de yerleşmiş olmaları veya bir takvim yılı içinde devamlı surette 6 aydan fazla bir süre Türkiye’de oturmaları durumunda,elde ettikleri gelirler yönünden tam mükellef sayılır ve Türkiye’de yerleşik bir Türk vatandaşı gibi vergilendirilirler.
Sporcu Gelirleri ve Vergilendirilmesi Nasıl Olur
GVK, sporculara, transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatlerin ücret olduğunu açık bir şekilde belirtmiştir.GVK’da yer alan sporcular genel olarak tüm sporcuları kapsamaktadır.
Spor kulüpleri tarafından profesyonel veya amatör sporculara yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler ücret olarak tanımlanır. Amatör sporcuların istisna kapsamındaki gelirleri dışında gelir vergisine ait bir geliri olması halinde de haklarında GVK hükümlerine göre vergilendirme yapılacaktır.
Vergiyi doğuran olayla birlikte başlayan vergilendirme süreci, matraha vergi oranının uygulanmasıyla gerçekleşen tarh işlemiyle devam eder. Soyut mükellef durumundaki kişinin vergi borcunun somut olarak saptanması için gereken işlem verginin tarhıdır. Söz konusu işlemin tesis edilmesi, vergi konusunun matrah olarak nitelenen ve üzerinden verginin hesaplandığı ekonomik biriminin bilinmesini gerektirir.
Gerçek kişilerin gelirleri, gelir vergisine tabidir. Gelir; bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır. Ticari kazanç, zirai kazanç, ücret, serbest meslek kazancı, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlar, gelir kapsamındadır. Gelir vergisinde vergiyi doğuran olay, gelirin elde edilmesidir. Sporculara yapılan transfer ödemelerinin bir defada yerine getirilmesi istisna olup, çoğu zaman ödemeler sözleşme süresine yayılmak suretiyle garanti para, maç başına ücret, şampiyonluk kazanılması halinde ek transfer ücreti vb. isimler altında belirli aralıklarla yapılır.
İfa ettikleri spor faaliyeti karşılığında sporculara sağlanan menfaat para olabileceği gibi para dışında ayın olarak sağlanan ev, kira yardımı, ev eşyası veya otomobil gibi maddi bir menfaat da olabilir GVK’da sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ile sağlanan menfaatler “ücret” olarak kabul edilmiştir.Sporculara; transfer ücreti, prim, aylık, ikramiye ve benzeri isimler altında yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler ücrettir. Ücretin bir gelir unsuru olması nedeniyle, gerçek kişi sayılan sporcuların gelirleri de GVK kapsamında “ücret” olarak vergiye tabidir
