Yabancı Para Tahsili Nedir?
Yabancı para borçları dediğimizde, gerçek ve gerçek olmayan yabancı para borçları olarak ikiye ayırarak incelenirler.Sözleşmede aynen ödeme yahut buna eş gelen bir ifadeyle borcun belirlenen yabancı para miktarında aynen ödenmesi kararlaştırılmış ise gerçek yabancı para borcu; böyle bir ifade kullanılmamış ise gerçek olmayan yabancı paradan bahsedilmektedir.
Gerçek yabancı para borçlarında ise vadenin gelmiş olmasına bakılmaksızın, borçlunun borcunu yabancı para ile aynen ifa etmesi gerekecektir.
Buna karşılık olarak gerçek olmayan yabancı para borçlarında da borçlu borcunu aynen ödemek zorunda değildir; dilerse yabancı para ile, dilerse yabancı paranın vade tarihindeki resmi kuru üzerinden Türk Lirası şeklinde ödeme yapabilir.
Yabancı Para Alacağının Aynen Tahsili Nasıl Olur?
Vadeden sonra borcun yabancı para şeklinde mi, yoksa Türk Lirası olarak mı ödenebileceği alacaklının seçimine bağlı olacaktır.Alacaklı, Türk Lirası ile ödeme talep ediyorsa, ayrıca vade veya fiili ödeme tarihli kur seçiminde de bulunacaktır.Farklı bir görüşe göre, vadeden sonra da borçlunun borcunu yabancı para veya Türk Lirası ile ödemesi durumunda ki seçimlik yetkisi devam edecektir. Borçlu, Türk Lirası talep eden alacaklıya yabancı para ile ; yabancı paranın aynen ifasını talep eden alacaklıya Türk Lirası ile ödemede bulunabilir bu görüşe göre. Ancak alacaklı bu görüşte, alacağını vade veya fiilî ödeme tarihindeki kur üzerinden isteyebilecektir. Başka bir görüşe göre, alacaklının yabancı paranın aynen ödenmesini istemesi, borçlunun Türk Lirası üzerinden ödeme yapmasına engel teşkil etmez.
Yabancı Para Alacağının Dava Yolu İle Aynen Tahsili Nasıl Olur?
Alacaklı taraf alacağının tahsili için hak arama yollarına başvurmadan önce borcun aynen ödenmesini isteyebilir.Buna bağlı olarak, alacaklı ifa davasını yabancı para üzerinden açabilecektir.
Yabancı paranın dalgalandığı dönemlerde alacaklının hukuki koruma yollarından biri olan dava yoluna başvurması, kur farkından dolayı oluşabilecek zararının tazmini için en uygun yol olacaktır.Alacaklı, dövizin dalgalandığı dönemde ilamsız icra yoluna başvurduğu takdirde, alacağını Türk Lirası’na çevirmek durumunda kalacak ve kur seçeceği için, takip süresince kur farkından ötürü zarara uğrayabilecektir.Alacaklı, aynen tahsil talepli dava açtığında ise, en azından dava sonuna kadar yabancı paranın Türk Lirası karşısında değer kazanması veya kaybetmesinden etkilenmez.
Yabancı Para Alacağının İcra Takibi Yoluyla Aynen Tahsili Nasıl Olur?
Takip talebinde bulunan alacaklının alacağını Türk Lirası’na çevirme zorunluluğu öngörülmüştür.Yabancı paranın aynen ödenmesinin istenebilmesi için fiilî ödeme tarihindeki kura göre istenebilmesi gereklidir.
Yabancı Para Alacağının Türk Parası Üzerinden Tahsili Nasıl Olur?
Vadesi gelmiş yabancı para alacaklısı, borcun Türk Lirası üzerinden ödenmesini isteyebilecektir.Bu durumda da borçlunun borcunu yabancı para olarak aynen ifa etmesi mümkün olmayacaktır.Borcun Türk Lirası üzerinden ödenmesini isteyen alacaklı, vade veya fiili ödeme tarihindeki kur arasında seçim yapması gerekir. Bu seçim, dava veya icra takibine başvurulmasından önce de yapılabilir. Gerçek olmayan yabancı para alacağını yabancı para üzerinden aynen dava edilebilecek olan alacaklı, dilerse Türk Lirası üzerinden de dava açabilir. Bu durumda, alacaklı, dava dilekçesinde, yabancı para alacağının vade veya fiilî ödeme tarihindeki kur üzerinden tahsilini isteme hakkı olacaktır.
Yabancı Para Alacağının Aynen veya Türk Lirası Üzerinden Tahsiline Uygulanacak Kanuni Temerrüt Faizi Oranı Nasıl Olur?
Yabancı para alacağının, hukuki niteliğinin ifa edilinceye kadar yabancı para alacağı olmasından dolayı, temerrüt tarihinden fiilî ödeme tarihine kadar temerrüt faizi yürütüleceğini savunulur.
Yabancı Para Alacağı Genel Bakış
Türk Borçlar Kanunu, vadesi gelmiş yabancı para alacağının aynen istenebilmesine, vade ve fiili ödeme tarihindeki kur seçiminin yanında yer vermekle, artık alacaklının aynen ödeme talebi üzerine borçlunun Türk Lirası üzerinden ifada bulunamayacağını kabul etmiştir. “aynen” sözcüğü, takip hukukundan çok maddi hukuka yönelik etki doğurur. Zira, “aynen” sözcüğü, yabancı para alacağının aynen dava edilmesi bakımından mevcut uygulanmasını ifade eder.
