Alacak davası, borcun tahsili için başvurulan en etkili yasal yollardan biridir. 2025 yılında hukuki süreçlerde güncel uygulamalar, mahkeme prosedürleri ve gerekli belgelerle ilgili bilgiler, alacaklıların haklarını güvence altına almada kritik rol oynar. Bu rehberde, alacak davası nasıl açılır, hangi şartlar gerekir, yetkili mahkeme nasıl belirlenir ve dava süreci boyunca dikkat edilmesi gereken hususlar gibi tüm detayları bulabilirsiniz. Ayrıca, sıkça sorulan sorulara yanıtlar ve pratik dilekçe örnekleri ile sürecin her aşamasında yanınızda olacağız.
Alacak Davası Nedir ve Ne İşe Yarar?
Alacak davası, bir kişinin borçlu tarafından ödenmeyen parasını veya malını mahkeme aracılığıyla tahsil etmek amacıyla açtığı hukuki bir süreçtir. Borcun sözleşmeden, ticari ilişkilerden, iş akitlerinden veya haksız fiillerden doğması mümkündür.
Hukukumuzda alacak davaları, yalnızca borcun varlığını tespit etmekle kalmaz, aynı zamanda alacağın mahkeme kararıyla tahsil edilmesini sağlar. Bu nedenle, alacak davası, borçlunun ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda alacaklı için en güvenilir çözümdür.
Alacak Davasının Amaçları
Alacak davası açmadan önce, alacaklının tüm hukuki belgeleri hazırlaması ve dava sürecinin gerekliliklerini bilmesi büyük önem taşır. Bu süreçte hukuki danışmanlık almak hem sürecin hızlanmasını hem de hak kaybının önlenmesini sağlar.
Alacak Davası Nasıl Açılır? (Adım Adım Rehber)
1. Alacağın Belgelendirilmesi
Bir alacak davası açmadan önce, borcun dayanağını gösteren tüm belgelerin hazırlanması gerekir. Mahkemeler, dava sürecinde delillerin güçlü olmasına büyük önem verir. Bu belgeler arasında:
Bu belgeler, alacak davasının başarılı olmasında kritik rol oynar. Eksik veya yetersiz belge, davanın reddine sebep olabilir.
2. İhtarname Gönderilmesi
İhtarname, borçlunun ödeme yapması için yasal uyarı niteliği taşır ve dava sürecinde önemli bir adımdır. Noter aracılığıyla gönderilen ihtarname, borçlunun bilgilendirilmesini ve hukuki sorumluluğunu yerine getirmesini sağlar.
Bazı durumlarda, özellikle ticari davalarda ihtarname gönderilmesi dava şartı olarak kabul edilir. İhtarname süreci hem borçluyu ödeme yapmaya teşvik eder hem de dava dosyasının güçlü olmasını sağlar.
3. Dava Dilekçesinin Hazırlanması
Alacak davası dilekçesi, dava açma sürecinin en kritik belgelerinden biridir. Dilekçede mutlaka yer alması gereken unsurlar:
Dilekçenin doğru ve eksiksiz hazırlanması, davanın kabul edilme şansını artırır.
4. Davanın Açılması ve Sürecin İşleyişi
Dilekçenin yetkili mahkemeye sunulması ile dava süreci başlar. Mahkeme, dava dilekçesini inceledikten sonra borçluya tebliğ eder ve taraflardan cevap talep eder. Dava süreci; keşif, duruşma ve karar aşamalarından oluşur.
Alacak davası süresi, davanın türüne, mahkemenin yoğunluğuna ve dosyanın karmaşıklığına bağlı olarak değişir. Ortalama süreç 6 ay ile 2 yıl arasında sürebilir.
Alacak Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?
Alacak davası sürecinde, doğru mahkemeye başvurmak hem davanın kabul edilmesi hem de sürecin hızlanması açısından kritik bir adımdır. Hukuk sistemimizde görev ve yetki kavramları, hangi mahkemede dava açılacağını belirler.
Görevli Mahkeme
Görevli mahkeme, davanın konusuna göre değişir. Genel olarak:
Yetkili Mahkeme
Yetkili mahkeme ise davanın hangi coğrafi bölgede açılacağını belirler. Alacak davalarında yetki genellikle:
Yanlış mahkemeye dava açılması durumunda dava usulden reddedilebilir ve yeniden başvuru süreci gerekir. Bu nedenle, dava açmadan önce görev ve yetki konularında uzman bir avukattan hukuki danışmanlık almak sürecin sorunsuz ilerlemesini sağlar.
Alacak Davalarında Zamanaşımı Kaç Yıl?
Alacak davalarında zamanaşımı süreleri, davanın konusuna göre değişiklik gösterir. Zamanaşımı, alacaklının borçludan alacağını talep edebileceği süreyi belirler. Süre dolduğunda dava açılsa bile mahkeme zamanaşımını gerekçe göstererek davayı reddedebilir.
2025 Yılı İçin Genel Zamanaşımı Süreleri:
Zamanaşımı süreleri dava türüne göre değişiklik gösterdiğinden, dava açmadan önce uzman bir avukatla sürenin tespiti yapılmalıdır. Bu, hem hak kaybını önler hem de dava sürecinin güvenli ilerlemesini sağlar.
Sebepsiz Zenginleşme Dayalı Alacak Davası Nasıl Açılır?
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davası, bir kimsenin haklı bir neden olmadan başkasının malvarlığından yararlanması durumunda açılan davadır. Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 77 ve devamı maddeleri bu tür taleplerin hukuki dayanağını oluşturur. Amaç, haksız bir şekilde elde edilen menfaatin iadesini sağlamaktır.
Sebepsiz Zenginleşmenin Unsurları
Bir alacak davasının sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanabilmesi için şu dört unsurun bir arada bulunması gerekir:
Bu koşulların tamamı varsa, haksız zenginleşen kişiye karşı alacak davası açılabilir.
Haksız Fiil Kaynaklı Alacak Davası Nasıl Açılır?
Haksız fiil kaynaklı alacak davası, bir kişinin hukuka aykırı fiili sonucunda başka bir kişiye zarar vermesi halinde, zararın tazmin edilmesi amacıyla açılan davadır. Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi bu davaların temel dayanağını oluşturur. Zarar gören kişi, uğradığı zararın giderilmesini “tazminat” veya “alacak” talebiyle mahkemeden isteyebilir.
Haksız Fiil Nedir?
Haksız fiil, bir kimsenin kasıtlı veya ihmal sonucu hukuka aykırı davranarak başkasına zarar vermesi anlamına gelir. Bu zarar:
Haksız Fiil Davasının Unsurları
Bir alacak davasının haksız fiil hükümlerine dayanabilmesi için şu unsurların birlikte bulunması gerekir:
Bu unsurlardan herhangi biri eksikse, haksız fiile dayalı alacak talebi reddedilebilir.
Haksız Fiil Kaynaklı Alacak Davası Nasıl Açılır?
Bu tür davalarda izlenecek süreç şu şekildedir:
Belirsiz Alacak Davası Nedir? Hangi Durumlarda Açılır?
Belirsiz alacak davası, davacının dava açıldığı tarihte alacağının tam ve kesin miktarını belirleyemediği durumlarda başvurduğu özel bir dava türüdür.
Bu dava, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 107. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.
Davacı, yalnızca belirleyebildiği kısmı dava konusu yapabilir; dava ilerledikçe deliller, bilirkişi raporları veya hesaplamalar sonucunda alacak miktarı netleştirilir ve artırılabilir.
Bu özellik, belirsiz alacak davasını klasik alacak davasından ayıran temel farktır.
Özellikle işçilik alacakları, tazminat davaları ve zararın tam boyutunun dava açılışında bilinmediği hukuki ilişkiler bakımından bu dava türü büyük avantaj sağlar.
Belirsiz Alacak Davasının Şartları
Bir alacağın “belirsiz” sayılabilmesi için şu koşulların bir arada bulunması gerekir:
Bu koşullar sağlanmadığında mahkeme davayı “belirsiz alacak davası” olarak değil, kısmi dava olarak değerlendirebilir.
Hangi Durumlarda Belirsiz Alacak Davası Açılır?
Belirsiz alacak davası, genellikle alacağın başlangıçta net hesaplanamadığı veya zararın uzman görüşüyle tespit edilmesi gereken hallerde açılır.
En sık karşılaşılan örnekler şunlardır:
Belirsiz Alacak Davasının Avantajları
Belirsiz alacak davası, davacılara önemli hukuki ve ekonomik avantajlar sağlar:
Belirsiz Alacak Davasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bu dava türünün doğru şekilde açılabilmesi için alacağın gerçekten belirsiz olduğunun hukuken ispatlanması gerekir.
Eğer alacak miktarı, objektif olarak hesaplanabilir durumdaysa, mahkeme davayı belirsiz alacak davası olarak kabul etmez ve reddedebilir.
Bu nedenle, davanın açılmasından önce bir alacak davaları avukatına danışılması, hem davanın stratejik açıdan doğru yönlendirilmesi hem de hak kaybının önlenmesi açısından önemlidir.
Avukat, alacağın belirsiz olup olmadığını hukuki olarak değerlendirir, uygun dava türünü belirler ve süreci baştan sona takip eder.
İşçilik Alacakları İçin Dava Nasıl Açılır?
İş ilişkisi sona erdiğinde, işçi ile işveren arasında en çok gündeme gelen konulardan biri işçilik alacaklarıdır. Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, yıllık izin alacağı, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri gibi hakların ödenmemesi hâlinde işçi, yasal yollarla alacaklarını talep edebilir. 2025 yılı itibarıyla, işçilik alacaklarının tahsili süreci hem zorunlu arabuluculuk aşamasını hem de dava yolunu içermektedir.
İşçilik Alacak Davası Nedir?
İşçilik alacak davası, işçinin işverenden olan parasal haklarını tahsil edebilmek amacıyla açtığı bir alacak davası türüdür. İş sözleşmesinin haksız feshi, ücretin eksik ödenmesi veya hiç ödenmemesi, fazla mesai ücretinin verilmemesi gibi durumlarda işçi bu davayı açabilir. Bu tür davalarda işçinin iddiasını delillerle (bordro, tanık beyanı, yazışmalar, banka kayıtları vb.) desteklemesi büyük önem taşır.
Zorunlu Arabuluculuk Aşaması (2025 Güncel)
2025 yılı itibarıyla, işçilik alacakları ile ilgili dava açmadan önce arabuluculuğa başvuru zorunludur. Arabuluculuk başvurusu, işverenin merkezinin veya işin yapıldığı yerin bulunduğu adliyedeki arabuluculuk bürosuna yapılır.
Arabuluculuk sürecine katılmamak veya son tutanağı almadan dava açmak, davanın usulden reddine neden olabilir.
İşçilik Alacak Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Bu tür davalarda görevli mahkeme İş Mahkemeleridir. İş Mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi, iş mahkemesi sıfatıyla davaya bakar.
Yetkili mahkeme ise;
İşçilik Alacak Davasında İspat ve Deliller
İşçi, alacağını ispatlamakla yükümlüdür. Ancak iş hukukunun temel ilkelerinden biri olan “işçi lehine yorum” ilkesi gereği, mahkemeler işçi aleyhine doğacak hak kayıplarını önlemeye özen gösterir.
Delil olarak kullanılabilecek unsurlar:
Alacak Davası Dilekçesi Nasıl Hazırlanır? (Alacak Davası Dilekçe Örneği)
Dava dilekçesi, alacak davasının en kritik evrakıdır. Doğru ve eksiksiz hazırlanmış bir dilekçe, davanın kabul şansını artırır ve süreci hızlandırır.
Dilekçede Bulunması Gereken Unsurlar:
Örnek Alacak Davası Dilekçesi (2025)
... ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ SAYIN HAKİMLİĞİ'NE
DAVACI : [Davacı Ad Soyad], T.C. Kimlik No: [Davacı T.C. Kimlik Numarası], Adres: [Davacı Adresi]
DAVACI VEKİLİ: Vekil Avukat Ad Soyad], Adres: [Vekil Avukat Adresi], Sicil No: [Vekil Avukat Sicil Numarası]
DAVALI : [Davalı Ad Soyad/Unvan], T.C. Kimlik Numarası/Vergi Numarası: [Davalı T.C. Kimlik Numarası/Vergi Numarası], Adres: [Davalı Adresi]
KONU : 200.000,00 TL (İki Yüz Bin Türk Lirası) sözleşmeden kaynaklı alacağın, 08.10.2024 tarihinden itibaren işleyecek adi faiziyle birlikte tahsili talebimizden ibarettir.
DAVA DEĞERİ: 200.000,00 TL (İki Yüz Bin Türk Lirası) (Tam dava)
AÇIKLAMALAR
HUKUKİ SEBEPLER
DELİLLER
SONUÇ VE İSTEM
Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle;
karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.
EKLER
DAVACI VEKİLİ
Av. Zekeriya Karataş
İmza
Alacak Davası Masrafları ve Harçlar (2025 Güncel)
Alacak davası sürecinde ödenecek masraflar, dava türüne ve alacak miktarına göre değişmektedir. Genel olarak:
Örneğin, 50.000 TL’lik bir alacak davasında dava harcı birkaç bin TL olabilir. Masrafların doğru hesaplanması için avukatınızla önceden görüşmek faydalıdır.
Alacak Davasında Arabuluculuk Zorunlu Mu?
2025 yılında alacak davalarında arabuluculuk konusu, özellikle ticari ve iş uyuşmazlıklarında önem kazanmıştır. Arabuluculuk, tarafların mahkemeye gitmeden önce uyuşmazlığı çözmeye çalıştığı alternatif bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir.
Arabuluculuğun Amacı
Arabuluculuk Zorunluluğu Durumları
Türk hukukunda bazı durumlarda arabuluculuk dava şartı olarak kabul edilmiştir. Özellikle:
Eğer dava öncesinde arabuluculuk yapılmamışsa, mahkeme davayı usulden reddedebilir. Bu nedenle, dava açmadan önce arabuluculuk sürecinin gerekliliğini avukatınıza danışmak önemlidir.
Alacak Davasında Avukatın Rolü ve Önemi
Alacak davası sürecinde avukatın rolü, davanın doğru, hızlı ve avantajlı şekilde sonuçlanması açısından kritiktir. Avukat, hukuki süreçleri bilmenin yanı sıra stratejik bir yol haritası çıkararak müvekkili için en iyi sonucu hedefler.
Avukatın Sağladığı Avantajlar:
Bir avukatın varlığı, hem dava sürecini hızlandırır hem de alacak hakkınızın güvence altına alınmasını sağlar. Özellikle karmaşık alacak davalarında profesyonel destek almak, hak kaybını önlemek açısından büyük önem taşır.
SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS)
Alacak davası ne kadar sürer?
Alacak davasının süresi davanın türüne, delil durumuna ve mahkeme yoğunluğuna göre değişir. Ortalama süreç 6 ay ile 2 yıl arasında sürmektedir.
Alacak davası hangi durumlarda açılır?
Alacak davası, bir kimsenin başka bir kişiden sözleşme, haksız fiil, sebepsiz zenginleşme veya iş ilişkisi gibi hukuki sebeplerle alacak talebinde bulunması durumunda açılır. Borçlu, borcunu ödemekten kaçınıyor veya borcun varlığını inkâr ediyorsa, alacaklı yasal yollara başvurarak mahkeme aracılığıyla alacağını tahsil edebilir.
Örneğin; ödenmeyen kira bedelleri, işçilik alacakları, mal veya hizmet karşılığı ödenmeyen bedeller, ticari borçlar veya haksız fiillerden doğan zararlar, alacak davası açılabilecek başlıca durumlardır.
Alacak nasıl ispatlanır?
Alacak davasında en önemli husus ispat yüküdür. Türk Medeni Kanunu uyarınca, bir hakkın varlığını iddia eden taraf bu iddiasını ispat etmekle yükümlüdür.
Alacak; sözleşmeler, fatura ve dekontlar, yazılı belgeler, tanık beyanları, banka kayıtları, e-posta veya mesajlaşmalar gibi delillerle ispatlanabilir.
2025 yılı itibarıyla mahkemeler, özellikle yazılı delil ve dijital kayıtların ispat gücünü önemsemektedir. Ancak her somut olayın koşullarına göre tanık beyanları da tamamlayıcı delil olarak değerlendirilebilir.
Alacak davası kaybedilirse ne olur?
Alacak davasının reddedilmesi durumunda, davacı yargılama giderlerini (harç, bilirkişi ücreti, tanık gideri vb.) ve karşı tarafın vekalet ücretini ödemek zorunda kalabilir.
Eğer mahkeme, davacının alacağı ispatlayamadığına karar verirse dava kaybedilmiş sayılır. Bu nedenle dava açmadan önce delillerin yeterliliği mutlaka değerlendirilmelidir.
Ayrıca, davayı kaybeden taraf yeni deliller ortaya çıkarsa istinaf veya temyiz yoluna başvurarak karara itiraz edebilir.
Avukat tutmak zorunlu mu?
Bazı davalarda avukat zorunludur (örneğin ticari davalar), ancak genel alacak davalarında avukat tutmak zorunlu değildir. Yine de uzman bir avukatın sürece dahil olması davanın başarısını arttırmaktadır.
Alacak davası masrafları kimden tahsil edilir?
Mahkeme, davayı kazanan tarafın dava masraflarını karşı tarafa yüklemesine karar verebilir. Ancak her durumda masraflar davanın başında davacı tarafından ödenmektedir.
Dava kazanılırsa paramı hemen alabilir miyim?
Mahkeme kararı kesinleşmeden tahsilat yapılmaz. Kesinleşen karar sonrası icra takibi başlatılarak alacak tahsil edilir.
İcra takibine gerek var mı?
Alacak davası sonucunda mahkeme kararı alındığında, borçlu ödeme yapmazsa icra takibi başlatmak gerekmektedir.
Davayı kazanınca parayı hemen alabilir miyim?
Alacak davasını kazandıktan sonra parayı genellikle hemen almak mümkün değildir. Mahkeme kararı kesinleştikten veya icra edilebilir hale geldikten sonra alacaklı, ilamlı icra takibi başlatarak alacağını tahsil edebilir.
Kararın kesinleşmesinin ardından, borçlunun banka hesaplarına, maaşına veya taşınmazlarına haciz işlemi uygulanabilir. Borçlunun malvarlığı müsaitse tahsilat kısa sürede gerçekleşir; ancak borçlunun itiraz etmesi veya malvarlığını gizlemesi durumunda süreç uzayabilmektedir.
Bazı durumlarda mahkeme kararı “kesinleşmeden icra edilebilir” nitelikte olabilir; bu sayede ödeme süreci daha erken başlar. Ancak genel kural olarak, paranın alınabilmesi için kararın kesinleşmesi ve icra işlemlerinin tamamlanması gerekmektedir.
Bu nedenle, davayı kazandıktan sonra icra takibi başlatılması ve tahsil sürecinin profesyonelce yürütülmesi için bir avukattan hukuki destek almak hak kaybı yaşanmaması açısından önemlidir.
Proaktif Hukuk ve Danışmanlık Bürosu olarak 26 yıllık deneyim ve alanında uzman avukat ekibimizle tüm hukuki süreçlerinizde bir telefon kadar uzağınızdayız. Sizlerde uzman avukatlarımızdan destek almak ve haklarınızın en etkili şekilde korunmasını sağlamak isterseniz bizlerle iletişim kurabilirsiniz.
