Hakimin Ret Sebepleri Nelerdir?
Hakimin tarafsızlığından şüpheyi gerektirecek önemli bir nedenin bulunması durumunda taraflardan biri hakimi reddini isteyebileceği gibi hakim de bizzat davadan çekilebilir.Hakimin reddi sebebinin varlığı aşağıdaki hallerde kabul edilir;
Davada, iki taraftan birine veya üçüncü kişiye kanunen gerekli olmadığı durumda görüşünü açıklamış olması.
Davada, iki taraftan birine öğüt vermiş olması
Dava esnasında, iki taraftan birisi ile davası veya aralarında bir düşmanlığın bulunması.
Davanın, dördüncü derece de dahil yansoy hısımlarına ait olması.
Davada, tanık veya bilirkişi olarak dinlenmiş yahut hâkim ya da hakem sıfatıyla hareket etmiş bulunması durumunda hakimin reddi istenebilecektir.
Hakimin reddi için önemli olan,hakimin tarafsızlığından şüpheyi gerektiren önemli bir sebebin bulunmasıdır.Kanun koyucu, bu şekilde hakimin reddinin maddede yazılanlarla sınırlı olmadığını yani bir numarus clausus olmadığını belirtmiştir.Hakimin red istemini hakimin kendisi yapabileceği gibi taraflardan biri de yapabilir.
Eğer hakim davadan çekilmezse ve taraflardan biri de davanın reddini isteyene kadar hakim davaya bakar.
Hakimin reddi hallerinden farklı olarak yasaklılık halinde hakim kendiliğinden çekilmek zorunda değildir. Dilerse davadan çekilebileceği gibi, taraflardan birinin red talebinde bulunmasına kadar da davaya bakmaya devam edebilecektir.
Hakimin Ret Usulü Nasıl Gerçekleşir?
Hakimin reddi sebebini bilen taraf, ret talebini en geç ilk duruşmada ileri sürmesi gerekmektedir.Taraf eğer ki ret sebebini davaya bakıldığı sırada öğrenmiş ise en geç öğrenmeden sonraki ilk duruşmada talep etmeli ve yeni bir işlem yapılmadan önce bu talebini hemen bildirmek zorundadır.Belirtilen sürede yapılmayan ret talebi dinlenmeyecektir.
Red talebinin yazılı olarak ve dilekçeyle yapılması ayrıca reddi istenen hakimin mensup olduğu mahkemeye yapılması gerekir.
Dilekçede, reddi gerektiren sebepler, delillerle birlikte açıkça gösterilmiş olmalı ve varsa belgeler de dosyaya eklenmelidir. Red talebi istendikten sonra, bu talep geri alınamaz
Hakimi reddeden taraf, dilekçesini karşı tarafa tebliğ ettirmesi gerekir.Karşı taraf bir hafta içinde bu tebliğe cevap verebilir.
Süre geçtikten sonra yazı işleri müdürünce ret dilekçesi, varsa karşı tarafın cevabı ve ekleri,sunulan dosya ile birlikte reddi istenen hakime verilir. Reddi istenen hakim bir hafta içinde dosyayı inceler ve belirtilen ret sebeplerinin kanuna uygun olup olmadığı hakkındaki görüşünü yazı ile bildirerek, dosyayı hemen merciine gönderilmek üzere yazı işleri müdürüne verecektir.
Ret sebebi kesin olmasa bile, merci bunu muhtemel olarak görürse, ret talebini kabul eder.
Hakimi çekilmeye davet de hâkimin reddi hükmündedir.
Bu kararlar için ancak hükümle birlikte kanun yollarına başvurulabilir.
Hakimin Reddi Talebini Hangi Merci İnceler?
Hakimin reddi talebi, reddi istenen hakim katılmadan mensup olduğu mahkeme tarafından incelenecektir.
Reddedilmiş olan hakimin katılmamasından dolayı mahkeme toplanamıyor ya da mahkeme tek hakimden oluşuyorsa ret talebi, o yerde ki asliye hukuk hakimliği görevini yapan diğer mahkemece veya hakim tarafından incelenecektir. O yerde, asliye hukuk hakimliği görevi tek hakimde ise hakim hakkında istenen ret talebi, asliye ceza hakimi varsa onun tarafından, yoksa en yakın asliye hukuk mahkemesince incelenecektir.
Hakimin Reddi Kararının Reddi Nasıl Olur?
Hakimin reddi talebi, şu hallerde kabul edilmeyerek geri çevrilir;:
Ret sebebi ve bu sebebe ilişkin inandırıcı delil veya emare gösterilmemişse.
Ret talebi süresinde yapılmamış ise
Ret talebinin davayı uzatmak amacıyla yapıldığı açık bir şekilde anlaşılıyorsa.
Bu hallerde ret talebi, toplu mahkemelerde reddedilen hakimin müzakereye katılmasıyla; tek hakimli mahkemelerde ise reddedilen hakimin kendisi tarafından geri çevrilir.
Hakimin Reddi Talebinin İncelenmesi Nasıl Yapılır?
Hakimin reddi talebine dair karar, dosya üzerinden bir inceleme yapılarak da verilebilir.
Reddi istenmiş olan hakim, ret hakkında merci tarafından karar verilinceye kadar o davaya bakamayacaktır. Şöyle ki, gecikmesinde sakınca bulunan iş ve davalar bunun dışında tutulmuştur.Daha önce hakkındaki ret talebi merci tarafından reddolunan hakimin,aynı duruma dayanarak yeniden reddedilmesi durumunda, hakimin davaya bakmasına bir engel teşkil etmez.
Ret talebi eğer ki merci tarafından kabul edilmemiş ise, reddi istenen hakim davaya bakmaya devam edecektir.
Eğer ret talebi, kötüniyetle yapılmışsa ve bu anlaşılırsa ve esas yönünden kabul edilmemesi durumunda, talepte bulunanlardan her biri hakkında beşyüz Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar disiplin para cezasına hükmedilebilir.
Dava sürecinde her iki tarafında davalı ve davacı olmak üzere davalarına bakan hakimi reddetme hakları vardır.Ancak bunun için yukarıda bahsettiğimiz sebeplerden herhangi biri gerçekleşmiş olmalıdır.Bu süreçte kanunda belirtilen ilkeler numerus clausus olmadıkları için bir avukat yardımı ile karşılaşılan durumun hakimin reddi gerektirip gerektirmediği konusunda yardımda bulunulması iyi olacaktır.Proaktif hukuk ve danışmanlık olarak sizlere 2001 yılından beri deneyimli avukatlar eşliğinde size hizmet vermekteyiz.
