İş Hayatında Mobbingin Hukuki Boyutu

İş Hayatında Mobbingin Hukuki Boyutu

Mobbing Nedir?

Mobbing, son yıllarda gittikçe daha sık duymaya başladığımız bir kavram olup kısaca ‘’psikolojik şiddet’’ manasına gelmektedir. Mobbing, özellikle iş hayatında daha çok karşılaşılan bir durum olduğundan bu yazımızda iş dünyasındaki mobbingin hukuki boyutunu ele alacağız. Bunun yanında mobbingin sadece iş hayatına has olmadığının bilinmesi gerekmektedir.

Mobbingin Hukuksal Boyutu

Hukukumuzda birebir mobbingi tanımlayan ve bir yaptırıma bağlayan kanun hükmü olmamasına rağmen uygulamada mobbingin yaptırımları mevcuttur ve göz önüne alınmaktadır. Her ne kadar mobbing yasalarda ismen geçmese de mobbing yasağının dayanağı Anayasa, çeşitli kanunlar ve evrensel hukuk ilkeleridir. Mobbing insan onurunu zedeleyen küçük düşürücü bir davranıştır. Bu sebeple kişilik haklarını, şeref ve haysiyeti koruma altına alan kanun hükümleri mobbinge maruz kalan kişilere uygulanabilecektir.

Anayasada Mobbing  

Anayasamızın başlangıç kısmında her Türk vatandaşının ‘’onurlu bir hayat sürdürme ve maddi ve manevi varlığını bu yönde geliştirme hak ve yetkisine doğuştan sahip olduğu’’ belirtilmektedir. Bu oldukça öenmli bir maddedir. Zira iç hukukta anayasa hükümleri en üst kanun normlarıdır. Dolayısıyla Anayasaya aykırı kanun hükümleri geçerli sayılmayacaktır. Bununla beraber Anayasamızın 17. maddesinin 3. fıkrasındaki hüküm de yine mobbing açısından yorumlanabilecek bir maddedir:

‘’Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tabi tutulamaz.’’

İş Kanunu ve Mobbing

Araştırmalara göre mobbing en fazla iş hayatında görülmektedir. İş hayatı içerisinde üstün kendisinden daha alttakine hiyerarşik konumundan yararlanarak psikoloji cebir uygulaması ne yazık ki sık görülen bir mevzudur. Kişiler çoğu zaman işini kaybetmemek için bu psikolojik tacize göz yummaktadırlar.

İş Kanununun 24. maddesinin 2. fıkrasının b bendinden yola çıkılarak iş sözleşmesinin feshi için mobbingin haklı bir sebep olduğu söylenebilir. İlgili madde hükmünde geçen mobbingle ilgili ibare şudur:

‘’İşverenin işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söylemesi, davranışlarda bulunması veya işçiye cinsel tacizde bulunması’’

İş sözleşmesinin kurulmasıyla beraber işçinin işverene karşı borçları doğacağı gibi işverenin de işçiye karşı çeşitli yükümlülükleri doğmaktadır. İşverenin mobbingi önleme yükümlülüğü koruma ve gözetim yükümlülüğü ve eşit davranma borcundan kaynaklanmaktadır. Bunun yanında mobbing uygulayan işveren, bu davranışından dolayı hakkın kötüye kullanılması kapsamında da sorumlu tutulacaktır.

Türkiye’de Mobbing

Mobbingin azalması veya tamamen bitmesi ülkenin gelişmişliğiyle yakından ilgilidir. Ülkemizde mobbingin hala yaygın olmasının sebebi mobbingin işçinin diğer sorunlarının yanında arka planda kalmasıdır. Ne yazık ki bu kavramdan yakınmak çoğu kesim tarafından hala lüks olarak görülmektedir. Mobbing uygulayan kişiler çoğu zaman mobbing uyguladıklarının farkında olmadan hareket etmektedir; keza mobbinge maruz kalan kişiler de bunun normal bir şey olduğunu düşünerek üzerinde durmamaktadırlar. Bu henüz çeşitli ilkelerin içselleştirilememesinden kaynaklıdır. Eğer ki gelişmekte olan ülke kategorisinden sıyrılıp gelişmiş ülkeler kategorisine girecek bir hale gelebilirsek o zaman iş hukukumuz da gelişmiş bir hale gelecek ve çoğu işçi sorunları çözülmüş olacaktır. Bu durumda mobbing de artık normalleşmiş, sıradan bir kavram olmaktan çıkacak ve mobbinge maruz kalınması durumunda hukuk kanallarına başvurulmak suretiyle önlenmeye çalışılacaktır.

Yine de ülkemizde son zamanlardaki sivil toplum faaliyetlerinin ve bu konunun gündemde tutulmasını sağlayan girişimlerin hakkını yememek gerekir. Toplumsal farkındalığın oluşması sorunların çözümü açısından oldukça önemlidir. Bu sebeple insanlarımızın bilgilendirilmesi ve konunun çarpıcı hale getirilmesi oldukça mühimdir.

Hukuk Büromuzun Mobbing Konusundaki Hizmetleri

Proaktif Hukuk ve Danışmanlık Bürosu olarak alanında uzman iş hukuku avukatlarını bünyemizde barındırmaktayız. Mobbing uygulanmasının bir kişilik hakkı ihlali ve iş hukukunun genel ilkelerine aykırı olduğunun farkında olan ve bu gibi toplumsal sıkıntılarda vazife üstlenmekten çekinmeyen hukuk büromuz, başarılı ve etkin çözümler sunmaktadır. Mağduriyetlerin giderilmesini ve adaletin yerine getirilmesini diğer meselelerden önde tutan uzman hukukçularımız bireyin ve toplumun meşru çıkarını daima göz önünde bulundurmakta ve sorunlara profesyonel yaklaşımlar geliştirmektedir. Siz de iş hukukundan kaynaklı her türlü probleminizde bizlere çekinmeden başvurabilir ve danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz. Bunun yanında dava konusu olabilecek meselelerde iyi ve saygın avukatlarımız sizlere hizmet etmekten memnuniyet duyacaklardır.


Bu Makaleyi Paylaş