Gümrük Kaçakçılığı Suçu 2025 | Cezası, Kanun ve Avukat Desteği

GÜMRÜK KAÇAKÇILIĞI SUÇU | 2025

1.Gümrük kaçakçılığı nedir ve Türk hukukunda nasıl tanımlanır?

Gümrük kaçakçılığı; yurda sokulması, çıkarılması, beyan edilmesi veya vergilendirilmesi gereken eşyaların gümrük idaresinden gizlenerek veya usulsüz işlemle ithal ya da ihraç edilmesidir. Türk hukukunda bu suç, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında düzenlenmiş ve cezai yaptırımlara bağlanmıştır. Amaç, hem devletin vergi gelirlerini korumak hem de piyasa dengesini ve kamu düzenini sağlamaktır.
.Kaçakçılık, sadece vergi kaçırmak değil, aynı zamanda belgesiz, izinsiz veya sahte beyanla mal sokmak/çıkarmak gibi durumları da kapsar.

Türk Hukukuna Göre Gümrük Kaçakçılığı Şunlardır:

•        Malı gümrükten hiç beyan etmeden geçirmek
•        Eşyayı eksik, yanıltıcı veya sahte belgelerle beyan etmek
•        Gümrüğe tabi malları gizleyerek sınırdan sokmak ya da çıkarmak
•        Vergi ödememek amacıyla usulsüz işlem yapmak
•        Kaçak mal taşımak, saklamak veya ticaretini yapmak
•        Gümrük kapılarında görev yapan kişilerle iş birliği içinde bu işlemleri gerçekleştirmek

2.Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hangi fiilleri suç olarak kabul eder?

5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, ticari ya da kişisel amaçla yapılan usulsüz ithalat, ihracat ve gümrük işlemlerini suç olarak tanımlar. Bu suçlar yalnızca eşya sokmakla sınırlı değildir; aynı zamanda taşıma, saklama, satma ve belge sahteciliği gibi eylemleri de kapsar. Suçun niteliğine göre hapis ve adli para cezası öngörülür; suçun örgütlü şekilde işlenmesi cezayı artırır. Malın mahiyeti (örneğin tütün, alkollü içki, akaryakıt, silah), suçun ağırlığını ve yaptırımı doğrudan etkiler. Fiilin “teşebbüs aşamasında” kalması bile cezalandırılır.

Kanuna Göre Kaçakçılık Suçu Sayılan Temel Fiiller:

•        Gümrüğe tabi eşyayı hiç beyan etmeden veya yanıltıcı şekilde beyan ederek yurda sokmak
•        Kaçak eşyayı taşımak, depolamak, gizlemek ya da satmak
•        Sahte belge, fatura veya beyanname düzenlemek ya da kullanmak
•        Yasaklı ya da lisansa tabi malları izinsiz ithal/ihraç etmek
•        Gümrük işlemleri sırasında kamu görevlileriyle iş birliği yaparak usulsüzlük gerçekleştirmek
•        Gümrük idaresinden kaçırılmış malları bilerek satın almak veya aracılık etmek

       3.Gümrük Kaçakçılığı Suçu Hangi Kanunlara Göre Cezalandırılır?

Gümrük kaçakçılığı suçu, birden fazla mevzuat kapsamında değerlendirilen karmaşık bir suç türüdür. Başlıca düzenleme 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu olsa da, bazı durumlarda Türk Ceza Kanunu, Gümrük Kanunu ve ilgili özel kanun hükümleri de uygulanır.
Fiilin niteliği, işleniş biçimi ve sonucuna göre hangi kanunun uygulanacağı belirlenir.
Ayrıca Vergi Usul Kanunu ve Tütün, Akaryakıt veya Alkollü İçki Mevzuatı da kaçakçılıkla bağlantılı fiillerde devreye girebilir. Bir eylem birden fazla suçu doğuruyorsa, en ağır yaptırım uygulanır.

•        5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu: Kaçakçılık suçlarını ve cezalarını düzenleyen ana kanundur.
•        5237 sayılı Türk Ceza Kanunu: Suça iştirak, teşebbüs, örgütlü suç, belgede sahtecilik gibi genel hükümler burada yer alır.
•        4458 sayılı Gümrük Kanunu: Gümrük işlemleri, yükümlülükler ve idari yaptırımlarla ilgilidir.
•        Vergi Usul Kanunu: Sahte fatura, kayıt dışı işlem gibi kaçakçılıkla bağlantılı mali suçlarda devreye girer.
•        İlgili özel mevzuatlar: Tütün, akaryakıt, silah, uyuşturucu gibi malların ithalatı ve ihracatına dair özel yasalar uygulanır.

4.Hangi Mallar Gümrük Kaçakçılığına Konu Olabilir?

Gümrük kaçakçılığı, yalnızca yasa dışı mallarla sınırlı bir suç tipi değildir. Aksine, ithalat ve ihracat işlemlerinde beyan edilmeyen, eksik beyan edilen veya yasa dışı yollarla ülkeye sokulan ya da çıkarılan her türlü eşya ve ticari mal, bu suça konu olabilir. Buradaki temel nokta; malın niteliğinden ziyade, hukuka aykırı şekilde gümrük sürecinin atlanması ya da yanıltılmasıdır.

Kaçakçılığa Konu Olabilecek Mal Türleri

1. Tütün ve Tütün Mamulleri
2. Akaryakıt ve Enerji Ürünleri
3. Alkollü İçkiler
4. Elektronik Eşyalar
5. İlaç ve Tıbbi Malzemeler
6. Değerli Madenler ve Mücevherat
7. Tarihi Eserler ve Kültür Varlıkları
8. Marka Taklidi ve Lisanssız Ürünler
9. Tarım ve Hayvancılık Ürünleri
10. Lüks Tüketim ve Moda Ürünleri

5. Eşyayı eksik beyan etmek veya beyan dışı sokmak suç teşkil eder mi?

Evet, eşyayı eksik beyan etmek veya beyan dışı olarak ülkeye sokmak Türk hukukuna göre açıkça suç teşkil eder. Bu fiiller, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında düzenlenmiş ve cezai yaptırıma bağlanmıştır. Gümrük işlemlerinde gerçeğe aykırı beyan, sadece idari bir ihlal değil, aynı zamanda ceza hukuku bakımından da kaçakçılık suçu sayılır.

Eksik Beyan veya Beyan Dışı Eşya Sokmanın Hukuki Sonuçları

1. Eksik beyan, eşyaların miktarını, cinsini, değerini veya menşeini olduğundan düşük ya da farklı şekilde gümrüğe bildirmektir.
2. Beyan dışı sokmak, hiç bildirimde bulunmadan veya beyanname dışında eşya sokmak anlamına gelir.
3. Bu eylemler, gümrük vergilerinden kaçınma ve devletin vergi gelirini azaltma amacı taşıdığı için suç sayılır.
4. 5607 sayılı Kanun’un 3. maddesine göre, bu fiiller için 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası öngörülmüştür.
5. Suç, teşebbüs aşamasında kalsa dahi (örneğin yakalanmadan önce fark edilse bile) ceza uygulanabilir.
6. Gümrük beyannamesinde kasıtlı olarak yanlış bilgi verilmesi, ayrıca resmî belgede sahtecilik suçunu da doğurabilir.
7. Yolcu beraberinde gelen eşyalar için yapılan kasıtlı eksik beyanlar da bu kapsamda değerlendirilir.
8. Eğer bu fiil örgütlü bir şekilde veya ticari amaçla yapılmışsa ceza daha da ağırlaştırılır.
9. Suçun işlendiği eşya, araç ve taşıma vasıtalarına el koyma veya müsadere kararı verilebilir.
10. Bu nedenle, ithalat veya ihracat sırasında yapılacak beyanların eksiksiz ve doğru olması hem hukuki hem de cezai sorumluluğun doğmaması açısından büyük önem taşır.

Gümrük kaçakçılığı suçunun cezası ne kadar?

•        Kaçak eşya ithal veya ihraç eden kişiye 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 20.000 güne kadar adli para cezası verilir.
•        Suç ticari amaçla veya örgütlü şekilde işlenmişse, ceza 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve daha yüksek para cezasına dönüşür.
•        Cezalar ayrıca yarı oranında artırılır.
•        Eşyayı gizleyerek veya sahte fatura, menşe belgesi vb. kullanarak işlem yapanlara da hapis ve para cezası uygulanır.
•        Ayrıca resmî belgede sahtecilik suçu oluşursa, TCK’ya göre ilave ceza verilir.
•        Beyan edilmeyen, eksik beyan edilen ya da yanlış sınıflandırılan mallar için de kaçakçılık suçu oluşur.
•        Ceza: 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve adli para cezası.
•        Kaçakçılıkta kullanılan eşya, taşıma aracı ve malzemeler mahkeme kararıyla devlete geçer (müsadere edilir).
•        Ceza davasından bağımsız olarak, eksik alınan vergi ve gümrük yükümlülükleri faiziyle birlikte tahsil edilir.
•        Ayrıca usulsüzlük cezaları uygulanır.
•        Suçun ortaya çıkarılmasına yardımcı olan, malı iade eden veya kaçakçılığı ihbar eden kişi hakkında cezada indirim yapılabilir.
•         Hafif vakalarda mahkeme, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) veya cezanın ertelenmesine karar verebilir.
•          Ancak bu, genellikle ilk defa suç işleyen kişiler için geçerlidir.

“Gümrük Kaçakçılığı Suçu Cezaları (Tablo)”

Vergi kaybı olmadan yapılan işlemler de suç sayılır mı?

Evet, vergi kaybı oluşmasa bile bazı işlemler Türk hukukunda gümrük kaçakçılığı suçu kapsamında değerlendirilebilir. Çünkü kaçakçılıkla mücadelede esas amaç yalnızca kamu gelirlerinin korunması değil, aynı zamanda gümrük düzeninin, denetiminin ve ülke güvenliğinin sağlanmasıdır. Bu nedenle, bazı şekli ihlaller bile cezai yaptırıma tabi tutulabilir.

Vergi Kaybı Olmasa da Suç Oluşturan Durumlar:

1. Beyan Dışı Eşya Sokmak:
2. Sahte veya Yanıltıcı Belge Kullanmak:
3. Eksik Beyan (Vergisiz Eşya İçin Bile):
4. Transit veya Antrepo Usulsüzlüğü:
5. Vergiden Zarar Olmasa da Ceza Verilebilir:

Gümrük kaçakçılığı suçunda failin kastı ve taksiri nasıl değerlendirilir?

Gümrük kaçakçılığı suçu, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında düzenlenmiş olup, kastla (yani bilerek ve isteyerek) işlenebilen bir suçtur. Taksirle, yani dikkatsizlik, ihmal veya öngörülemez bir hata sonucu bu suçun oluşması genellikle mümkün değildir. Ancak bazı istisnai durumlar, taksir boyutunda idari yaptırımları gündeme getirebilir.

Kast (Bilerek ve İsteyerek):

1. Suçun Asli Unsurudur:
2. Bilgi Sahibi Olmak Yetebilir:
3. Doğrudan veya Olası Kast:

Taksir (Dikkatsizlik, İhmal):

1. Ceza Hukuku Açısından Yetersizdir:
2. İdari Ceza Gündeme Gelebilir:

Yargıtay Uygulaması:

Yargıtay kararlarında, failin kastı olmadan yapılan teknik ihlallerin (örneğin yanlış GTİP kodu seçimi) kaçakçılık suçu sayılmadığı, ancak idari işlem yapılabileceği belirtilmiştir.

Şirketler gümrük kaçakçılığı suçundan nasıl etkilenir?

Gümrük kaçakçılığı suçu, esas olarak gerçek kişiler tarafından işlenmekle birlikte, şirketler ve diğer tüzel kişiler de bu suçtan dolaylı olarak sorumlu tutulabilir. 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, tüzel kişilerin sorumluluğuna ilişkin özel düzenlemeler içermese de, Türk Ceza Kanunu'nun 20 ve 60. maddeleri kapsamında tüzel kişilere özgü güvenlik tedbirlerinin uygulanması mümkündür.

Tüzel Kişiler Doğrudan Ceza Almaz:

1. Ceza Sorumluluğu Gerçek Kişilere Aittir:
2. Ancak Tüzel Kişilere Yaptırım Uygulanabilir:

Uygulanabilecek Yaptırımlar:

1. İş Yeri Kapatma:
2. Müsadere (Mal Varlığına El Koyma):
3. Ticaret ve İhale Yasakları:
4. İtibar Kaybı ve İdari Denetim:

Çalışan Hatalarında Şirketin Durumu:

Şirket çalışanı tarafından suç işlenmişse, şirket yöneticilerinin bilgi ve onayı olup olmadığı incelenir.

Eğer suç yönetim bilgisi dışında ve şirket politikalarına aykırı şekilde işlenmişse, tüzel kişiye yönelik yaptırımlar hafifletilebilir veya uygulanmayabilir.

Gümrük kaçakçılığı suçlamasıyla karşılaşan biri ne yapmalı, avukatın rolü nedir?

Gümrük kaçakçılığı suçlaması ciddi cezai sonuçlar doğurabilecek bir durumdur. Bu tür bir iddiayla karşı karşıya kalan kişi, sürecin ciddiyetinin farkında olmalı ve ilk andan itibaren haklarını koruyacak adımları eksiksiz atmalıdır

İlk Yapılması Gerekenler:

1.Hiçbir Beyanda Bulunmadan Avukata Ulaşılmalı:

Sorgu, ifade veya savcılık görüşmesi öncesinde mutlaka savunma stratejisi oluşturulmalıdır. Yanlış veya eksik beyanlar ileride aleyhinize delil haline gelebilir.

2.İfade Süreci Hukuka Uygun Yürütülmeli:

Gözaltında ya da ifade alınırken avukatınızın hazır bulunması yasal hakkınızdır. Bu haktan mutlaka yararlanılmalıdır.

3.Belgeler ve Deliller Toplanmalı:

Suçlamaya konu olan mal, belge, fatura, ithalat/ihracat evrakı vb. materyaller toparlanmalı ve hukuki bir süzgeçten geçirilmelidir

Avukatın Rolü Nedir?

1. Hukuki Durumun Tespiti ve Risk Analizi:
2. Savunma Stratejisi Geliştirilmesi:
3. Soruşturma ve Kovuşturma Sürecinin Takibi:
4. Alternatif Çözüm Yollarını Değerlendirme:
5. Ticari İtibarın ve Şirketin Korunması:

SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS)

1. Gümrük kaçakçılığı nedir?
   Gümrük vergisine tabi bir malın, mevzuata aykırı şekilde yurda sokulması, çıkarılması veya beyan edilmeksizin işlem görmesidir
2. Gümrük kaçakçılığı hangi kanuna göre suç sayılır?
   5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ve ilgili olarak Türk Ceza Kanunu ile Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir.
3. Gümrük kaçakçılığı ile vergi kaçakçılığı aynı şey midir?
   Hayır. Vergi kaçakçılığı 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda, gümrük kaçakçılığı ise ayrı olarak 5607 sayılı kanunda düzenlenmiştir.
4. Beyannameye eksik mal yazmak suç sayılır mı?
   Evet. Gümrük beyannamesinde eksik, yanıltıcı veya sahte bilgi vermek kaçakçılık suçudur.
5. Ticari olmayan küçük çaplı kaçakçılık da suç mudur?
   Evet. Miktar önemli olmaksızın, kast veya ihmal varsa kaçakçılık suçu oluşabilir.
6. Kaçakçılık suçunda “taksir” yeterli midir?
   Hayır. Kaçakçılık suçları genellikle kasten işlenebilir suçlardır. Taksirle işlenmesi halinde ceza sorumluluğu doğmaz.
7. Bir kişi yanlışlıkla gümrük beyannamesi doldurursa ceza alır mı?
   Eğer kötü niyet yoksa ve hatalı işlem hemen bildirilirse ceza doğmayabilir. Ancak bilerek yapılmışsa suçtur.
8. Kaçakçılıkla suçlanan edilen biri tutuklanabilir mi?
   Evet. Suçun niteliğine, delil durumuna ve kaçma şüphesine göre tutuklama kararı verilebilir.
9. Gümrük kaçakçılığı suçu teşebbüs aşamasında da cezalandırılır mı?
   Evet. Suçun tamamlanması gerekmez; teşebbüs bile cezalandırılabilir.
10. Gümrük müşaviri hatalı işlem yaparsa mal sahibi sorumlu olur mu?
    Eğer mal sahibinin kastı veya bilgisi yoksa ceza sorumluluğu olmayabilir; ancak vergi ziyaı tahsil edilir.
11. Gümrük kaçakçılığı suçu için zamanaşımı süresi nedir?
    5607 sayılı Kanun’a göre bu suçlar 8 yıllık dava zamanaşımı süresine tabidir.
12. Tüzel kişiler (şirketler) nasıl sorumlu olur?
    Tüzel kişi adına işlenen suçlarda idari para cezaları, faaliyetin durdurulması veya mallara el koyma gibi yaptırımlar uygulanabilir.
13. Yurt dışından gelen hediyeler için kaçakçılık suçu oluşur mu?
    Sınırları aşan değerde ya da ticari nitelikte eşya getirilirse ve beyan edilmezse kaçakçılık suçu oluşabilir.
14. Sahte fatura ile ithalat/ihracat yapmak suç mu?
    Evet. Belgede sahtecilik suretiyle yapılan işlemler hem belgede sahtecilik hem kaçakçılık suçu sayılır.
15. Gümrük kaçacaklığı suçunda vergi kaybı yoksa ceza yine de verilir mi?
    Evet. Vergi kaybı olmasa bile usulsüzlükler ve gizli işlem varsa suç oluşur.
16. Kaçak eşyayı bilmeden satın almak suç mu?
    Eğer kişi eşyaların kaçak olduğunu bilmiyor ve bilmesi de beklenemiyorsa sorumlu olmaz. Ancak şüphe varsa sorumluluk doğabilir.
17. Eşyaya el konulması ne anlama gelir?
    Kaçakçılıkta kullanılan veya kaçak olduğu belirlenen eşyalara müsadere (el koyma) kararı verilebilir.
18. Kaçakçılık suçlarında etkin pişmanlık uygulanır mı?
    Evet. Suçun ortaya çıkmasında gönüllü olarak yardım eden kişilere ceza indirimi uygulanabilir.
19. Gümrük kaçakçılığına karışan araçlara ne olur?
    Araç suça iştirak etmişse mahkeme kararıyla müsadere (mülkiyetin devri) kararı verilebilir.
20. Kaçakçılık suçu hangi mahkemede görülür?
    Kaçakçılık suçları genellikle Asliye Ceza Mahkemesi'nin görev alanına girer; bazı durumlarda Ağır Ceza Mahkemesi de görevli olabilir.

Proaktif Hukuk ve Danışmanlık Bürosu olarak 26 yıllık deneyimimizle ve alanında uzman avukatlarımızla yaşadığınız tüm hukuki sorunlarda, idare ve ceza hukuku bakımından savunma gerektiren konularda alanında uzman idare hukuku ve ceza hukuku avukatlarımızla destek olmak ve hukuki sürecinizi sizlerle beraber en olumlu sonuçlara ulaştırmak için buradayız.